Thị trường chuỗi cà phê bắt đầu bùng nổ trong gần một thập kỷ gần đây với sự xuất hiện của ngày càng nhiều những thương hiệu lớn.

Thị trường có sự góp mặt của những chuỗi đi lên từ các startup như Cộng Cà phê, The Coffee House, cho tới những tên tuổi lớn hơn như Phúc Long, Highlands, Trung Nguyên hay sự du nhập của những “người khổng lồ” thế giới như Starbuckshay Coffee Bean. Sức hút của thị trường này đến từ việc thay đổi thói quen của người tiêu dùng và thu nhập ngày càng tăng tại những đô thị lớn.

Đến cuối tháng 11/2018, dẫn đầu thị trường là Highlands Coffee với tổng cộng 233 cửa hàng trên toàn quốc – nhiều hơn 100 cửa hàng cho với chuỗi đứng thứ 2 là The Coffee House. Những chuỗi lớn có tên khác như Starbucks, Trung Nguyên Legend, Phúc Long hay Cộng Cà phê có từ 40-60 cửa hàng.

Con số này chắc chắn sẽ còn tiếp tục bùng nổ khi mà nhiều chuỗi vẫn dồn lực để gia tăng độ phủ của mình.

Có thể thấy hầu hết các chuỗi cafe lớn hiện nay đều là những thương hiệu Việt Nam, ngoại trừ 2 thương hiệu ngoại là The Coffee Bean & Tea Leaf và Starbucks.

The Coffee Bean đã có hơn 10 năm hiện diện trên thị trường cafe Việt Nam nhưng dường như gặp thách thức lớn với bài toán tăng trưởng. Năm 2013, khi Starbucks – một đối thủ cùng phân khúc – gia nhập thị trường Việt Nam thì The Coffee Bean có 11 cửa hàng. Sau 5 năm, số cửa hàng của The Coffee Bean chỉ ở con số 15 trong khi Starbucks đã có trên 40 cửa hàng.

Việc có 40 cửa hàng sau hơn 5 năm của Starbucks có thể coi là “chậm” so với tốc độ của Highlands hay The Coffee House. Chuỗi cafe này chỉ ở mở những vị trí đắc địa, gần các khu văn phòng có nhiều tập đoàn lớn.

Thị trường chuỗi cà phê còn nhiều tiềm năng nhưng để phát triển bền vững thì bắt buộc mỗi thương hiệu phải chọn ra một thế mạnh của riêng mình, đồng thời đảm bảo sự đồng nhất về sản phẩm và dịch vụ giữa các cửa hàng. Và phần lớn quyết định sự thành công của thương hiệu là nhờ việc định vị phân khúc khách hàng, thương hiệu và lợi thế sở hữu mặt bằng thoáng đãng tại những vị trí đắc địa.

Việc định vị ở phân khúc cao cấp với mặt bằng giá cao hơn hẳn thì đây có thể coi là bước đi “chậm nhưng chắc” của Starbucks. Giờ đây thương hiệu cafe Mỹ này đã dẫn đầu phân khúc cao cấp – mảng thị trường không có mấy cái tên nổi bật.

Khi Starbucks bắt đầu thâm nhập thị trường Việt Nam, khi đó chủ tịch Trung Nguyên Đặng Lê Nguyên Vũ đã tỏ ra hết sức tự tin và không ngại chê đối thủ.

Dù có mức giá cũng không kém cạnh gì Starbucks nhưng có thể thấy hiện giờ Trung Nguyên Legend khó có thể coi là một thương hiệu ngang hàng với Starbucks ở phân khúc cao cấp.

Trong khi đó, ở phân khúc tầm trung đang là sự cạnh tranh khốc liệt giữa một loạt cái tên đầy tham vọng như Highlands, The Coffee House, Cộng Cà phê hay Phúc Long…

Và kết quả thể hiện rất rõ qua doanh số. Năm 2017, Cty TNHH Thực phẩm & Nước giải khát Ý tưởng Việt (Coffee Concepts) – đơn vị vận hành hệ thống Starbucks Việt Nam – đạt 449 tỷ đồng doanh thu, tăng gấp rưỡi so với năm 2016 và gấp đôi so với năm 2015. Một kết quả có thể nói là khả quan với tốc độ mở rộng khá chậm của chuỗi cafe này.

Trong khi Highlands phải mất cả chục năm mới bắt đầu gặt hái lợi nhuận thì Starbucks chỉ chịu lỗ trong 3 năm đầu với tổng mức lỗ chỉ 52 tỷ đồng. Từ năm 2016, công ty bắt đầu có lãi gần 5 tỷ đồng và năm 2017 tăng lên 22 tỷ đồng.

So với chuỗi đang đứng đầu là Highlands thì doanh thu năm 2017 Starbucks vẫn chỉ bằng 1/3 nhưng vẫn lớn hơn hẳn 2 chuỗi đình đám khác là Phúc Long và The Coffee House – với doanh thu mỗi hệ thống năm 2017 đạt 340 tỷ đồng.

Tuy vậy, với số lượng cửa hàng áp đảo, doanh thu năm 2018 của Starbucks nhiều khả năng sẽ bị The Coffee House vượt qua. Gia nhập thị trường năm 2014 – tức sau cả Starbucks – The Coffee House đã có quá trình tăng trưởng rất ấn tượng: từ 42 tỷ năm 2015 lên 143 tỷ năm 2016 và 346 tỷ đồng năm 2017.

Tham vọng của The Coffee House là rất lớn. Trong một lần trả lời phỏng vấn tờ Nikkei, nhà sáng lập kiêm CEO The Coffee House Nguyễn Hải Ninh chia sẻ rằng: “Chúng tôi nhắm tới việc mở khoảng 700 cửa hàng trên khắp Việt Nam trong vòng 5 năm tới, trung bình 10 cửa hàng mới mỗi tháng”.

Kiến Khang

Doanh thu ngành bán lẻ tháng 11 đạt 288,6 nghìn tỷ đồng, góp phần làm doanh thu bán lẻ trong 11 tháng cán mốc 3 triệu tỷ đồng.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 11/2018 ước tính đạt 385 nghìn tỷ đồng, tăng 1,1% so với tháng trước và tăng 12,2% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, doanh thu bán lẻ hàng hóa đạt 288,6 nghìn tỷ đồng, tăng 0,8% so với tháng trước và tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2017. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đạt 47 nghìn tỷ đồng, tăng 2,3% và tăng 8,2%; doanh thu du lịch lữ hành đạt 3,4 nghìn tỷ đồng, tăng 0,7% và tăng 3%; doanh thu dịch vụ khác đạt 46 nghìn tỷ đồng, tăng 1,6% và tăng 11,7%.

Tính chung 11 tháng năm 2018, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tính đạt 4 triệu tỷ đồng, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 9,34%.

Xét theo ngành hoạt động, doanh thu bán lẻ hàng hóa 11 tháng năm nay ước tính đạt 3 triệu tỷ đồng, chiếm 75,2% tổng mức và tăng 12,3% so với cùng kỳ năm trước.

Trong ngành bán lẻ, mặt hàng lương thực, thực phẩm có mức tăng cao nhất 12,7%. Tiếp đó là mặt hàng may mặc có tốc độ tăng trưởng 12,3%. Đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình cũng có mức tăng khá trong 11 tháng năm nay, tăng 12,1%.

Sau cùng là mặt hàng vật phẩm văn hoá, giáo dục tăng 10,8% và phương tiện đi lại tăng 11,3%.

Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống 11 tháng cũng ước đạt 488,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 12,2% tổng mức và tăng 8,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Doanh thu du lịch lữ hành 11 tháng năm nay ước tính đạt 37 nghìn tỷ đồng, chiếm 0,9% tổng mức và tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước.

Doanh thu dịch vụ khác 11 tháng ước tính đạt 467,3 nghìn tỷ đồng, chiếm 11,7% tổng mức và tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2017.

Duyên Duyên

Chuyển đổi kỹ thuật số không chỉ là một sự thay đổi về công nghệ, mà đó còn là một sự thay đổi về tổ chức, kinh doanh và con người. Dưới đây là 10 xu hướng chuyển đổi kỹ thuật số được dự đoán sẽ lên ngôi trong năm 2019.

1. 5G

Được mệnh danh là “kẻ hủy diệt” mạng Wi-Fi trong tương lai, 5G có tốc độ tối đa cao hơn, kết nối được nhiều thiết bị cùng lúc hơn, do đó ứng dụng của 5G không chỉ đóng vai trò quan trọng với điện thoại thông minh và máy tính bảng, mà còn hỗ trợ rất nhiều cho các ứng dụng ngoài đời thực khác.

2019 sẽ là thời điểm thú vị cho 5G và thiết bị di động khi Qualcomm, Intel, Nokia, Ericcson, Samsung và Huawei hiện đã tham gia vào “cuộc đua 5G”.

2. Chatbot

Có thể nhiều người đã có những trải nghiệm chatbot cực kỳ tệ hại trong năm 2018 nhưng vào năm sau, công nghệ này sẽ cải tiến hơn, được đào tạo bằng AI và học máy để xử lý ngôn ngữ tự nhiên và phân tích cảm xúc của người dùng.

Ngoài ra, mặc dù sự xuất hiện của chatbot có thể tác động đến lực lượng lao động, nhưng điều này không có nghĩa các công ty sẽ thay thế toàn bộ nhân sự bằng chatbot, chỉ dùng chatbot khi cần thiết để mang đến trải nghiệm mới mẻ hơn cho khách hàng.

3. Điện toán đám mây

Các đám mây được kết nối sẽ liên tục phát triển để đáp ứng nhu cầu thay đổi của người dùng, cho dù bạn muốn lưu trữ, bảo mật mạng, hoặc triển khai ứng dụng trên đám mây.

Thuật ngữ “multicloud” sẽ sớm được sử dụng thường xuyên hơn khi nhiều nhà cung cấp đám mây công cộng hiện đang nghiên cứu tích hợp nhiều chức năng và cung cấp nhiều tùy chọn mới cho công nghệ này.

4. Blockchain

Đến thời điểm này, khái niệm blockchain dường như chỉ gắn với tiền điện tử, nhiều người còn cho rằng đây là một chiến lược tiếp thị hơn là một công nghệ thật sự.

Hiện IBM đã công bố sẽ nghiên cứu tiềm năng của blockchain trong vận chuyển hàng hóa và dịch vụ. Các nhà phát triển công nghệ khác cũng đã có động thái tìm hiểu sâu hơn để nhận ra tiềm năng của blockchain trong năm 2019.

5. Phân tích dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và máy học

Nhiều nghiên cứu cho thấy phần lớn doanh nghiệp chỉ đang sử dụng 1% dữ liệu một cách hiệu quả. Đó là lý do rất nhiều công ty như Microsoft, SAP, SAS và Salesforce đã thúc đẩy phân tích dữ liệu bằng trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (machine learning) để đưa con số 1% tăng lên 3% hoặc 4% vào năm sau.

6. GDPR

Tuy không phải là một công nghệ nào đó, nhưng Quy định Bảo vệ Dữ liệu chung của châu Âu (GDPR) vẫn có ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình chuyển đổi kỹ thuật số. Trong năm 2019, GDPR sẽ là sự khởi đầu của một xu hướng toàn cầu khi các công ty có ý thức chịu trách nhiệm về cách mình ứng xử với quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân.

7. AR và VR

AR và VR của năm 2018 chỉ mới dừng lại ở việc thử nghiệm trên game và các ứng dụng chuyên biệt cao. Trong xu hướng chuyển đổi kỹ thuật số năm 2019, AR và VR được dự đoán sẽ sớm được sử dụng trong đào tạo lực lượng lao động của doanh nghiệp.

8. IoT tích hợp

IoT hiện đang rất phát triển với số lượng thiết bị được kết nối ngày càng tăng lên. Các khái niệm về các thành phố thông minh và các phương tiện tự lái không còn xa lạ nữa. Điều đó có nghĩa là công nghệ này cần thêm không gian để xử lý dữ liệu và tối đa hóa việc sử dụng dữ liệu. Chính vì thế, có thể IoT sẽ tích hợp với AI, máy học và điện toán đám mây trong năm 2019 để phù hợp với xu hướng chuyển đổi kỹ thuật số mới.

9. Dịch vụ công nghệ thông tin

Với ngành công nghiệp dịch vụ ngày càng phát triển, các công ty đang trở nên tinh vi hơn trong việc lựa chọn các dịch vụ công nghệ thông tin phù hợp với nhu cầu của họ. Điều này cho phép các chuyên gia công nghệ nhiều khả năng mở rộng hơn trong việc phát kiến công nghệ mới và đưa ra nhiều dịch vụ công nghệ thông tin mới trên cơ sở phát triển các công nghệ sẵn có.

10. Nhân sự chất lượng cao

Dù các công nghệ có phát triển cỡ nào thì yếu tố con người vẫn rất quan trọng. Xu hướng đầu tư vào nhân sự công nghệ thông tin và marketing chắc chắn còn quan trọng hơn cả quá trình chuyển đổi kỹ thuật số đang diễn ra. Các giám đốc điều hành cần phải ưu tiên xu hướng này để nhận ra bản chất quan trọng của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp chính là nền tảng con người chất lượng cao.

Liên Hoa

Cocoon Capital ra mắt nguồn quỹ 20 triệu USD dành cho startup ở Đông Nam Á trong lĩnh vực công nghệ chuyên sâu, fintech và công nghệ y tế.

Cocoon Capital từ Singapore mới đây công bố ra mắt quỹ đầu tư mới với giá trị 20 triệu USD dành cho các startup ở giai đoạn đầu. Quỹ đặt mục tiêu rót vốn 25-30 thương vụ tập trung vào các nền kinh tế đang nổi như Việt Nam, Myanmar, Philippines và Indonesia. Giá trị lớn nhất cho một thương vụ có thể lên đến 727.000 USD. Các lĩnh vực tập trung vào công nghệ chuyên sâu, công nghệ tài chính (fintech) và công nghệ y tế (medtech).

Trong thông cáo báo chí, Cocoon Capital cho biết việc này nhằm giới hạn số thương vụ đầu tư mỗi năm với mục tiêu đảm bảo nhiều vai trò hoạt động của hãng trong việc hỗ trợ các công ty được đầu tư.

Will Klippgen, nhà đồng sáng lập và quản lý đối tác của quỹ đầu tư từ Singapore cho rằng với hàng tỷ USD sẵn có của quỹ dành cho khu vực Đông Nam Á, chỉ một phần đang tập trung vào các công ty ở giai đoạn hạt giống. Vì thế, họ muốn hỗ trợ để lấp đầy khoảng không này.

“Những khoảng trống của quỹ thậm chí còn phổ biến hơn bên ngoài Singapore, đó là lý do chúng tôi quyết định mở rộng sang các quốc gia láng giềng như Việt Nam, Indonesia và Philippines, những nơi có tiềm năng rất lớn”, ông nói.

Michael Blakey (trái) và Will Klippgen, hai đồng sáng lập và quản lý đối tác của Cocoon Capital. Ảnh: Cocoon Capital.

Các nhà đầu tư của quỹ bao gồm Vulpes Innovative Technologies Investment, Martin Hauge (Đối tác tại Creandum, nhà đầu tư đầu tiên của Spotify), Playfair Capital từ Anh, Jani Rautiainen (Nhà đồng sáng lập PropertyGuru), Martin Roll (Nhà tư vấn chiến lược toàn cầu và tác giả sách), Oliver Tonby (Chủ tịch văn phòng McKinsey tại châu Á và Michelle Yong (Giám đốc đầu tư của Aurum Singapore).

Quỹ lần này là hoạt động tiếp nối của nguồn quỹ 7 triệu USD mà Cocoon Capital ra mắt vào năm 2016. Các công ty đầu tiên được đầu tư có SensorFlow – startup nhắm đến việc giảm tiêu thụ năng lượng trong các tòa nhà thương mại và See-Mode Technologies – startup lĩnh vực công nghệ y tế dự báo sự thay đổi của các lần tái phát đột quỵ. Ngoài ra, trong danh sách còn có các startup như Hapz, Poundit, Dexecure và Hiip. Đại diện quỹ đầu tư cho biết sẽ còn nhiều thương vụ được công bố trong thời gian tới.

Cùng với đồng sáng lập và quản lý đối tác Michael Blakey, Will Klippgen trở thành nhà đầu tư quen thuộc tại Đông Nam Á từ năm 2004. Những thương vụ đầu tiên của họ là với PropertyGuru, Anchanto và Tickled Media.

An Yên

Trong một thế giới mà nhu cầu iPhone đang suy yếu, Apple Inc. đã có kế hoạch B cho chiếc smartphone này.

Theo đó, khi các khách hàng chờ lâu hơn giữa các đợt nâng cấp iPhone và thị trường smartphone bão hòa, Apple có thể sẽ tính mức giá cao hơn đối với mỗi chiếc iPhone và thu nhiều tiền hơn từ các dịch vụ như streaming nhạc, video kỹ thuật số và lưu trữ dữ liệu. Nhưng không có kế hoạch dự phòng nào cho nhiều nhà cung cấp linh kiện cho iPhone.

Bằng chứng mới nhất cho thấy điều gì tồi tệ với Apple có thể rất tồi tệ với các nhà cung cấp là hai sự kiện ở hai châu lục xảy ra cách nhau chỉ vài giờ đồng hồ. Japan Display Inc. (Nhật), với hơn 50% doanh thu đến từ iPhone, đã cắt giảm dự báo triển vọng kinh doanh. Ngay sau đó, Lumentum Holdings Inc. (Mỹ), một nhà sản xuất các cảm biến nhận diện khuôn mặt cho iPhone, đã hạ dự báo triển vọng của quý II.

“Các nhà cung cấp linh kiện cho iPhone dựa vào lượng bán ra của chiếc smartphone này còn nhiều hơn cả Apple, mang đến rủi ro gia tăng cho những đơn vị còn lại trong chuỗi cung ứng”, Woo Jin Ho, chuyên gia phân tích tại Bloomberg Intelligence, nhận xét.

Thứ Hai tuần qua, giá cổ phiếu Apple đã giảm 5%, nhưng giá Lumentum lại sụt hơn 30% và đối thủ II-VI Inc. giảm 13%. LG Innotek Co. của Hàn Quốc, vốn có khoảng phân nửa doanh thu đến từ Apple, cũng đã giảm tới 9,5%. Giá cổ phiếu Japan Display giảm tới 11%.

Trước một thị trường smartphone đang bão hòa, chiến lược mà Apple đã áp dụng là “chiêu dụ” khách hàng móc hầu bao nhiều hơn cho những chiếc điện thoại có những đặc tính mới như nhận diện khuôn mặt và có màn hình sống động hơn.

Những linh kiện cảm biến 3-D từ các công ty như Lumentum đã được tìm thấy ở những chiếc iPhone mà thường có giá hơn 1.000USD. Ít người có khả năng chi một số tiền lớn như thế để sắm một chiếc điện thoại mới.

Nhưng khi có một đợt bán hàng, các nhà cung cấp lại được thanh toán một lần cho phần linh kiện mà họ cung cấp, trong khi Apple có thể thu về thêm hằng trăm USD trên mỗi chiếc iPhone. Trong quý gần nhất, Apple cho biết lượng iPhone bán ra gần như không tăng, nhưng doanh thu từ iPhone đã tăng tới 29% so với cách đây 1 năm.

Nếu nhu cầu đối với các chiếc iPhone mới hơn, đắt đỏ hơn suy giảm, Apple có thể giảm đặt hàng linh kiện hoặc hoãn nhận linh kiện, khiến cho các nhà cung cấp bị dồn hàng tồn kho. Điều đó có thể buộc họ phải giảm giá linh kiện hơn nữa khi Apple quay lại bàn đàm phán.

Dự báo doanh số ảm đạm hơn của Lumentum là kết quả của việc giảm đơn hàng từ khách hàng lớn nhất chỉ cách đây vài ngày, CEO Alan Lowe tiết lộ trong một cuộc họp ở San Francisco ngày 12.11. Lumentum không nói rõ vị khách hàng đó là ai, nhưng theo số liệu từ Bloomberg, đó chính là Apple.

Apple ngày càng “rêu rao” thành tích 1,3 tỉ thiết bị được lắp ráp, hơn là số liệu có bao nhiêu chiếc iPhone bán ra mỗi quý. Và Apple cũng đang tiến hành những thay đổi để duy trì sự hài lòng của các khách hàng hiện hữu, trong khi bán nhiều thiết bị hơn cho họ. “Apple không còn là một công ty phần cứng truyền thống.

Apple đang dần không tập trung vào bán thiết bị, mà hướng đến một mô hình kinh doanh dựa vào các dịch vụ có thể dễ dàng dự đoán hơn”, Gene Munster, nhà phân tích lâu năm về Apple tại Loup Ventures, nhận xét.

Năm nay, Apple đã có một số động thái kéo dài thời gian sử dụng của iPhone. Điều này có thể sẽ không khuyến khích người tiêu dùng nâng cấp lên các thiết bị mới, một tín hiệu bi quan khác cho các nhà cung cấp. Và đầu năm nay, Công ty xác nhận đã cố tình giảm hiệu năng của một số mẫu iPhone cũ hơn để tránh các vấn đề liên quan đến pin. Sau khi bị phản đối, Công ty đã cung cấp các phiên bản pin nâng cấp giá rẻ, kéo dài vòng đời của nhiều thiết bị.

Gần đây, Apple đã tung ra một phiên bản mới của hệ điều hành iOS 12, hỗ trợ tới 28 dòng máy trong đó có cả các mẫu đã bán trong năm 2013. Phần mềm mới này có thể mở camera trên các chiếc iPhone đời cũ hơn với tốc độ nhanh hơn 70% và bàn phím nhanh hơn 50% so với iOS 11, phiên bản cập nhật của năm ngoái.

“Các sản phẩm tuổi thọ cao có thể làm khách hàng hài lòng hơn, có thể giúp Apple tính giá cao hơn đối với các thiết bị và giúp Công ty hoàn thành các mục tiêu môi trường”, Toni Sacconaghi, nhà phân tích tại Sanford C. Bernstein & Co, nhận xét. Điều đó có thể kéo dài vòng đời thay thế iPhone từ 6 tháng đến 3,2 năm và giảm 6% lượng thiết bị bán ra mỗi năm, theo ước tính của Sacconaghi.

Với những chiếc iPhone có tuổi thọ cao hơn, người sử dụng có thể sẽ hứng thú đăng ký các dịch vụ mới hơn, giúp mang lại lợi nhuận cao hơn cho Apple chứ không chỉ là nguồn thu từ bán sản phẩm. Nhưng những thiết bị này lại không phải là các nguồn doanh thu tăng thêm cho các nhà cung cấp thiết bị.

Hiện tại, để sống sót trước một thị trường đang bão hòa, một số nhà cung cấp thiết bị đã tiến hành M&A. Thương vụ sáp nhập trị giá 3,2 tỉ USD giữa 2 nhà sản xuất linh kiện quang học II-VI và Finisar Corp. được công bố đầu tháng 11 sẽ tạo ra một công ty lớn hơn mà có thể đàm phàn tốt hơn về giá với Apple.