“Bạn có thể tạo ra các doanh nghiệp thành công chỉ với các giải pháp của riêng mình, hoặc khi bạn thường xuyên gặp một vấn đề và biết rằng nhiều người khác cũng như vậy. Nếu tin vào ý tưởng của mình, hãy hiện thực hóa nó, mở rộng giải pháp ra thành một doanh nghiệp và bạn có thể thay đổi cuộc sống của hàng triệu người”.

Đó là nhận định của Kara Goldin – nhà sáng lập, CEO Hãng nước giải khát Hint Water (chuyên cung cấp “nước tinh khiết trái cây”, không chứa đường hoặc chất làm ngọt nhân tạo) trong một bài viết trên Forbes.

Goldin dẫn chứng, năm 2009, khi Netflix vẫn còn là một dịch vụ cho thuê DVD qua thư tín, nhà đồng sáng lập Công ty là Reed Hastings đã kể với Fortune về cách ông nảy ra ý tưởng này. Theo đó, từng quên trả một chiếc DVD cho một trong những chuỗi cửa hàng cho thuê băng đĩa, khi đối diện với mức phí phạt 40 đô la, ông đã suy nghĩ lại về cách vận hành của toàn bộ ngành công nghiệp này.

Tuy nhiên, đây không phải là một câu chuyện có thật. 5 năm sau đó, khi trả lời phỏng vấn của Washington Post, Hastings và nhà đồng sáng lập Marc Randolph nói rằng, họ chỉ đơn giản nghĩ về việc trở thành “Amazon.com của một cái gì đó”. Thời điểm ấy, đĩa DVD đang phổ biến và chúng sẽ được đưa đến khách hàng dễ dàng hơn và với mức phí rẻ hơn thông qua email.

Reed Hastings – nhà đồng sáng lập, CEO Netflix. Nguồn: Getty Images

Nghĩa là, Hastings hiểu được sức mạnh của một câu chuyện hay, để “bán” tầm nhìn của công ty và biến nó trở nên khác biệt so với các đối thủ khác.

Theo Kara Goldin, ý tưởng về việc một doanh nhân tạo ra một công ty thành công nhờ giải quyết được một vấn đề cá nhân thường rất thuyết phục. Nó giúp mọi người hiểu vấn đề một cách dễ dàng hơn, đồng thời nhìn nhận giải pháp như một thứ gì đó mà họ đang cần. Mọi thứ lại càng hoàn hảo hơn khi câu chuyện đó có thật.

Spanx: Lấp đầy các khoảng trống

Khi Sara Blakely còn làm công việc cũ, đồng phục của công ty buộc bà phải mặc pantyhose (kiểu quần vớ ôm sát cơ thể từ chân đến thắt lưng). Không thoải mái với cảm giác nóng nực và ẩm ướt vì mồ hôi, bà cố gắng bằng mọi cách “giải thoát” cho đôi chân. Các “cuộc thử nghiệm” đó đã giúp bà cho ra đời một thiết kế mới về loại quần được bà gọi là Spanx.

Sara Blakely – nhà sáng lập Hãng đồ lót Spanx. Nguồn: CNN

Blakely đã cho mẹ và bạn bè thử mặc các mẫu thiết kế đầu tiên. Thậm chí bà còn tự viết… bằng sáng chế cho mình sau khi mua một quyển sách về các quy định cấp bằng sáng chế ở một hiệu sách địa phương.

Thương hiệu Spanx giờ đây tạo ra doanh thu hàng trăm triệu USD mỗi năm và Blakely trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất nước Mỹ.

Slack: Thay đổi “cuộc chơi”

Dịch vụ chat nhóm Slack hiện là công cụ quan trọng cho một số lượng ngày càng lớn các doanh nghiệp trên khắp thế giới. Đây là một dịch vụ chat mới, được phát triển để giúp người dùng “quên đi việc giao tiếp bằng email hay bằng các phần mềm chat thông thường như Skype, Yahoo, iMessage…”. Ưu điểm của nó so với các phần mềm chat thông thường: thứ nhất là đa nền tảng (máy tính, hệ điều hành Android, iOS), thứ hai là có liên kết với các ứng dụng lưu trữ của những hãng khác như Dropbox, Google Drive, GitHub… để nhiều người dùng cùng theo dõi tiến độ công việc ngay trong cửa sổ chat của Slack.

Stewart Butterfield – CEO Hãng cung cấp dịch vụ chat Slack. Nguồn: The New York Times

Stewart Butterfield từng là CEO của Công ty trò chơi trực tuyến Tiny Speck. Trong lúc phát triển một game mới cho công ty có tên là Glitch, ông muốn cải thiện các vấn đề năng suất liên quan đến email. Vì thế, Tiny Speck đã tạo ra một dịch vụ nhắn tin nội bộ có khả năng thay thế hoàn toàn email trong suốt quá trình sản xuất game đó.

Tuy nhiên, game Glitch lại không thành công như mong đợi. Và trong lúc nghiên cứu về nguyên nhân thất bại của game này, Butterfield nhận ra họ đang có một giải pháp thử nghiệm sáng tạo cho một vấn đề chung. Công ty Tiny Speck rời khỏi thị trường game và trở thành dịch vụ chat Slack ngày nay.

Hint Water: Giải quyết một vấn đề thiết thực

Kara Goldin từng có kinh nghiệm tương tự khi cho ra đời công ty của mình: Hint Water. Bà bắt đầu tạo ra “nước uống trái cây tinh khiết” khi “không thể tìm thấy một loại thức uống thay thế cho các loại thức uống có đường được bày bán ngoài cửa hàng”. Khi ngày càng nhiều bạn bè ưa chuộng loại thức uống đặc biệt này, Goldin nhận ra cơ hội kinh doanh từ giải pháp cá nhân của mình.

Kara Goldin – CEO Công ty nước giải khát Hint Water

Ritu Narayan đã phát triển ứng dụng chuyên chở và chăm sóc trẻ em Zum vì là một bà mẹ phải đi làm, bà cần tìm ra cách an toàn và tin cậy để đưa con cái đến các lớp học ngoài giờ và tham gia các hoạt động thể thao. Hiện tại, bà xem doanh nghiệp của mình như một phần của vấn đề rộng lớn hơn: các khó khăn phụ nữ phải đối mặt trong quá trình làm việc.

“Khi giải quyết một vấn đề thiết thực, bạn sẽ tìm thấy được thị trường. Vì nếu bạn đang gặp phải một vấn đề nào đó, có thể nhiều người khác cũng đang gặp phải nó. Quá nhiều các startup thất bại vì tạo ra sản phẩm đầu tiên, sau đó lại không tìm thấy đủ số lượng khách hàng. Khi giải quyết một vấn đề có ảnh hưởng đến nhiều người, rồi có thể bạn sẽ trở thành một phần của một cái gì đó lớn hơn. Chẳng hạn, thay thế nước uống có đường đã khiến tôi trở nên khỏe mạnh hơn. Và bây giờ, tầm nhìn của tôi là làm cho người Mỹ trở nên khỏe mạnh hơn”, Kara Goldin cho biết.

Thật sự thì hiện tượng nhân viên quay lại công ty cũ đang trở nên bình thường và phổ biến hơn bao giờ hết.

Hiện tượng nhân viên quay lại công ty cũ đang trở nên bình thường và phổ biến hơn bao giờ hết.

Chuyện người xưa trở về nhà cũ không phải là mới. Steve Jobs từng trở lại Apple. Không ít ngôi sao thể thao quay về và thăng hoa cùng câu lạc bộ cũ. Dù vậy, trong quá khứ, chính sách của các công ty không mặn mà với việc tuyển lại nhân viên cũ. Nhưng xu thế đang thay đổi trên thị trường lao động và các công ty hiện sẵn sàng chào đón người cũ quay lại hơn trước kia.

Ngày nay, chuyện nhân viên đổi việc xảy ra thường xuyên hơn và sự ra đi của một ai đó dường như không hẳn là sự phản bội mà là một lựa chọn thông minh để tìm kiếm trải nghiệm mới. Người trẻ hiện nay có thể nghỉ việc để khởi nghiệp, trải nghiệm lĩnh vực mới hoặc đi học lên cao. Nhưng không phải cánh đồng mới nào cũng xanh hơn.

Và khi họ muốn quay lại thì các công ty cũng có những lý do để chào đón họ.

Tiết kiệm tiền và thời gian, “người mới” nhập cuộc nhanh hơn

Một cựu nhân viên chỉ cần được cập nhật về những thay đổi ở công ty là có thể bắt nhịp và nhập cuộc. Trong trường hợp cần được đào tạo thêm thì “quá trình nhập môn” của họ sẽ đỡ mất thời gian và ít tốn kém hơn so với huấn luyện một nhân viên hoàn toàn mới. Họ có thể sớm tạo ra kết quả trong công việc và công ty sẽ giảm được “khoảng thời gian chờ” đối với một nhân viên mới.

Trong thị trường lao động cạnh tranh cao như hiện nay, việc tuyển dụng các ứng viên chất lượng cao đòi hỏi chi phí và tiêu tốn nhiều thời gian. Nhiều doanh nghiệp phải đầu tư chi phí đáng kể cho các đơn vị tuyển dụng chuyên nghiệp. Khi đưa một người cũ trở về, doanh nghiệp có thể bỏ qua quá trình tìm kiếm tốn kém này.

Loại bỏ “yếu tố ngạc nhiên”

Quá trình tuyển dụng và thuê nhân sự cũng thường là một “canh bạc” vì doanh nghiệp đang dựa vào ấn tượng từ những cuộc gặp nhanh chóng và năng lực mà ứng viên vẽ ra trong hồ sơ của họ. Nếu người tìm việc có được vài lời giới thiệu tốt thì việc tuyển dụng họ thường đến từ một quyết định bằng trực giác. Với người cũ, doanh nghiệp không cần phải phỏng đoán về họ và chờ xem liệu họ có phù hợp với văn hóa công ty hay không.

Dễ dàng “tái hòa nhập” với văn hóa công ty

Những ngóc ngách trong văn hóa công ty thường là trở ngại lớn nhất cho một nhân viên mới. Ngay cả khi người này có những kỹ năng và nền tảng phù hợp với công việc, nhưng nếu thiếu hòa hợp với văn hóa của nơi làm việc thì vẫn có thể gặp rắc rối và thất bại về sau. Nhưng nếu thuê lại nhân viên cũ, người trở lại đã biết rõ họ có thể mong đợi những gì từ tổ chức này và cả hai phía đều không phải lo lắng về sự va chạm văn hóa.

Bổ sung những kỹ năng mới cho công ty

Nhân viên quay lại có thể mang theo nhiều thứ, từ những kỹ năng mới trong ngành cho đến mạng lưới quan hệ đã được mở rộng hơn của họ.

Nâng cao tinh thần

Nếu doanh nghiệp tuyển dụng lại một nhân viên cũ từng được yêu mến và kính trọng trong thời gian trước khi rời khỏi công ty, điều đó có thể giúp nâng cao tinh thần làm việc. Tuy nhiên, nên nhớ rằng, dù hầu hết nhân viên đều vui vẻ đón chào sự trở lại của một đồng nghiệp cũ, nhưng người mới mà cũ này giờ đây có thể sẽ nắm giữ vị trí quản lý những người từng là đồng cấp với họ. Và điều này có thể sẽ gây xáo động với một vài người.

Củng cố lòng trung thành đối với công ty

Sự thiếu gắn kết và chủ động của nhân viên đối với vị trí hiện tại có thể dẫn đến tình trạng sụt giảm năng suất và gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Thủ phạm là do tinh thần thấp và thiếu sự trung thành đối với công ty. Việc thuê lại nhân viên cũ có thể giúp nâng cao lòng trung thành của mọi người đối với công ty, đặc biệt là khi “bắt” trở lại một nhân viên “ngôi sao”.

Không phải tất cả nhân viên cũ đều là sự chọn lựa tốt để tuyển lại. Nhưng với một số người, đặc biệt là những người từng ra đi để theo đuổi những mục tiêu nghề nghiệp khác – mở công ty riêng hoặc để học cao hơn, hay do một sự thay đổi về hoàn cảnh gia đình, thì việc tuyển dụng lại nên là cơ hội để ngỏ.

Vậy thì, lần tới, khi doanh nghiệp cần tìm một vị trí mới, đừng loại trừ khả năng tìm lại và đón chào người cũ.

Pony Ma – ông chủ Tencent hiện 46 tuổi, sở hữu 8,6% cổ phần của công ty. Tổng giá trị cổ phần nắm giữ ở công ty và khối tài sản cá nhân của ông đã tăng gần gấp đôi trong 1 năm qua.

Là người đàn ông giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản trị giá 42 tỷ USD, Ma Huteng đang điều hành đế chế kinh doanh trải rộng trong nhiều lĩnh vực từ mạng xã hội tới trí thông minh nhân tạo. Ngoài ra công ty của ông cũng đầu tư vào nhiều doanh nghiệp hot bậc nhất tại Mỹ như Snapchat và Tesla. Và thông tin mới nhất là gã khổng lồ công nghệ này thậm chí còn có vốn hóa thị trường vượt Facebook.

Vậy Ma Huteng là ai?

Nhà sáng lập của Tencent – có biệt danh là “Pony” bởi Ma tức là Mã, trong tiếng Trung có nghĩa là ngựa. Pony trong tiếng Anh cũng có nghĩa là ngựa con.

Ma làm việc tại một doanh nghiệp viễn thông sau khi tốt nghiệp từ Đại học Thâm Quyến của Trung Quốc vào năm 1993 với bằng khoa học máy tính.

Tuy nhiên, 5 năm sau khi ra trường, ông thành lập nên Tencent và bắt đầu hoạt động trong lĩnh vực nền tảng giao tiếp để sau này biến đây thành một công ty công nghệ khổng lồ.

Tencent đã phát triển được danh tiếng nhờ việc sớm sao chép những mô hình nước ngoài và áp dụng chúng tại thị trường Trung Quốc. Nền tảng tin nhắn trên máy tính cá nhân của họ là một ví dụ, sản phẩm này hoàn toàn giống với AOL.

Tuy nhiên, công ty internet này sau đó đạt được thành công vang dội nhờ WeChat – một dịch vụ tin nhắn di động hiện được sử dụng bởi 1 tỷ người, hơn 1/3 trong số đó dành tới hơn 4 giờ một ngày sử dụng dịch vụ này. Trong khi đó, trung bình một người trên thế giới dành ít hơn 1 giờ mỗi ngày sử dụng Facebook, Instagram, SnapChat và Twitter gộp lại. Hơn nữa, WeChat không chỉ là nền tảng tin nhắn. Đây là nơi chứa hệ sinh thái sản phẩm bao gồm cỗ máy tìm kiếm (search engine), mạng xã hội và nền tảng thanh toán.

Tencent cũng xây dựng một doanh nghiệp game khổng lồ – mảng kinh doanh tạo ra doanh thu 10 tỷ USD vào năm ngoái nhờ những tựa game hot như “Clash of Clans” hay “Honor of Kings”.

Công ty này cũng sở hữu 4 trong 5 tựa game được chơi nhiều nhất ở các quán cà phê Internet ở Trung Quốc trong năm 2011 và kiếm được khoản tiền khổng lồ nhờ những vật phẩm bán trong game. Công ty cũng sở hữu mạng xã hội phổ biến Qzone. “Tencent chính là người tiên phong khi kết hợp mạng xã hội và game”, theo nhà đầu tư người Nga là Yuri Milner.

Pony Ma hiện 46 tuổi, sở hữu 8,6% cổ phần của công ty. Tổng giá trị cổ phần nắm giữ ở công ty và khối tài sản cá nhân của ông đã tăng gần gấp đôi trong 1 năm qua.

Pony Ma sinh ra tại miền Nam Trung Quốc. Ông bước chân vào đại học Thâm Quyến năm 1989. Sau thời gian đó, Trung Quốc đã thay đổi, theo đuổi một nền kinh tế theo kiểu tư bản. Trong bối cảnh đó Pony Ma đã chọn ngành khoa học máy tính.

Người khai sinh ra mạng xã hội

Sau khi tốt nghiệp, Ma làm việc tại một công ty viễn thông. Sớm thấy trước cơ hội của nền kinh tế Trung Quốc, ông và một vài người bạn nữa đã sáng lập ra Tencent năm 1998 với một sản phẩn nhắn tin trên máy tính có tên gọi OICQ. Công nghệ này gần như giống hệt với công nghệ của công ty máy tính ICQ của Israel và vì vậy Tencent đổi tên sản phẩm của mình thành QQ.

QQ đã nhanh chóng trở thành cú “hit” lớn với giới trẻ Trung Quốc, những người luôn mong muốn được tương tác và liên lạc với nhau. Một nhà đầu tư ngân hàng có nhiều năm hợp tác với công ty đã phát biểu: “Trước khi Facebook ra đời rất lâu, Tencent đã cơ bản tạo ra toàn bộ những gì liên quan đến mạng xã hội”.

Một doanh nhân họ Ma hoàn toàn khác

Năm ngoái, Pony Ma đã cam kết tặng 2 tỷ USD cho rất nhiều tổ chức từ thiện tại Trung Quốc nhằm cải thiện sức khỏe và giáo dục cho người dân.

Hình ảnh của Pony Ma được cho là hoàn toàn đối lập với hình tượng Jack Ma của Alibaba.

Dù không có mối liên hệ nào nhưng cả 2 người đàn ông họ Ma đều nhiều năm liền có mặt trong bảng xếp hạng những người giàu có nhất thế giới.

Điểm khác biệt duy nhất là nếu như Jack Ma thường xuyên xuất hiện trên truyền thông thì Pony Ma lại khá kín đáo. Các đồng nghiệp và bạn bè nói rằng anh là một doanh nhân người Thâm Quyến điển hình: Rụt rè và thận trọng!

Thứ 3 vừa qua khi công ty chính thức vượt Facebook về vốn hóa thị trường, Tencent cũng đánh bại cả Alibaba trở thành công ty Trung Quốc đầu tiên vượt mốc vốn hóa thị trường 500 tỷ USD.