Linjer được thành lập bởi hai doanh nhân trẻ Roman Khan và Jennifer Chong với số vốn 20.000 USD. Hơn một nửa số tiền này được đổ vào chiến dịch quảng bá để gọi vốn cộng đồng đầu tiên (crowdfund), gồm các video chất lượng cao thể hiện hình ảnh của một thương hiệu đẳng cấp.

Đến nay, Linjer có doanh thu hơn 10 triệu USD mỗi năm, Tech in Asiacho biết.

Học hỏi từ các “ông lớn”

Roman Khan học về thời trang và thương mại điện tử trong thời gian làm việc tại Zalora và Lazada, khi đó thuộc startup Rocket Internet. Anh gia nhập Rocket Internet trước thời điểm công ty này thực hiện chào cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Khi đó, công ty này thậm chí không có website đúng nghĩa, chỉ có logo đặt trên nền đen, nhưng sau này đã trở thành một trong những startup liên doanh mở rộng nhanh nhất tại châu Á.

Năm 2012, Roman Khan làm việc trong lĩnh vực tài chính ở Hong Kong và được website thời trang trực tuyến Zalora của Rocket (lúc đó mới ra mắt vài tháng) tuyển dụng. Sau đó, anh chuyển tới làm việc tại vài chi nhánh tại Đông Nam Á và cuối cùng trở thành Giám đốc tài chính của Lazada tại Thái Lan.

“Tôi thực sự thích công việc này. Tôi đã học được rất nhiều, trải nghiệm vô cùng nhiều thứ khác nhau”, Roman Khan chia sẻ về khoảng thời gian đó. Tuy nhiên, anh cũng thừa nhận một số nhược điểm của mô hình thương mại điện tử liên doanh vốn, đặc biệt là tại Zalora.

Sau 5 năm hoạt động, Zalora nhanh chóng mở rộng khắp Đông Nam Á, nhưng vẫn tiếp tục chịu lỗ và phải rút lui một phần tại vài thị trường. Trong khi đó, trang thương mại điện tử Lazada (ra mắt không lâu sau Zalora) đã bị Tập đoàn Alibaba của Trung Quốc thâu tóm vào năm ngoái.

Chậm mà chắc

Giữa năm 2014, Roman Khan rời Lazada để thành lập Linjer. Ban đầu, anh làm một mình, còn Jennifer Chong chỉ làm bán thời gian bởi khi đó cô vẫn có công việc riêng. 2 người luôn kiên định với chiến lược tăng trưởng “chậm mà chắc”.

Sản phẩm của đầu tiên của Linjer là túi da thiết kế với chất liệu tốt nhưng có giá cả phải chăng hơn so với các thương hiệu xa xỉ. Chiến dịch gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) đầu tiên mang về cho Linjer 190.000 USD, đủ để đi vào sản xuất.

Sau đó, 2 nhà đồng sáng lập tiếp tục thực hiện chiến dịch mới cho sản phẩm tiếp theo – túi xách nữ làm thủ công và bán độc quyền trên website của Công ty.

Theo Roman Khan, mô hình kinh doanh mang lại thành công cho Linjer là “gọi vốn cộng đồng cho mỗi lần ra mắt bộ sưu tập mới và trở thành một thương hiệu, không phải đơn vị đi bán hàng lại”.

Cả Roman Khan Khan hay Chong, từng là cố vấn quản lý, đều không được đào tạo bài bản về thiết kế. Tuy nhiên, cả hai đều có đam mê về phong cách và có mục tiêu hết sức cụ thể, những điều còn lại đều vừa làm vừa học.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều suôn sẻ. Lô hàng túi đầu tiên gặp trục trặc trong khâu sản xuất khiến Khan và Chong phải đích thân gọi điện cho từng khách hàng để xin lỗi vì giao hàng chậm trễ. Vụ việc cũng gây tổn thất tài chính không nhỏ cho doanh nghiệp non trẻ. Dù vậy, họ vẫn kiên trì giải quyết từng vấn đề và giao tới tay khách hàng sản phẩm.

Sau khi đổi nhà sản xuất, Linjer sẵn sàng để ra mắt dòng sản phẩm mới, lần này là đồng hồ. Một lần nữa, họ dùng phương thức gọi vốn cộng đồng và huy động được gần 1 triệu USD.

Linjer chưa từng huy động vốn liên doanh theo xu hướng phổ biến của các starup hiện nay và cũng chưa có dự định đó.

Startup này đã mở rộng hoạt động ra nhiều nước trên thế giới với nhà cung cấp da tại Italia, nhà kho và giao vận bởi một công ty tại Hong Kong.

“Hiện công ty chỉ có tôi, Jenn, 3 nhân viên phụ trách trải nghiệm khách hàng, còn lại là nhân viên bán thời gian và làm việc từ xa”, Khan cho biết.

Duy trì kênh phát triển qua mạng xã hội

Vài năm qua, Khan và Chong đang dần chuyển trọng tâm về Hong Kong và dự định lập một đội nhỏ để đưa Linjer vào giai đoạn phát triển mới.

“Chúng tôi đã có lãi và đủ tiền để duy trì đội ngũ có quy mô lớn gấp 10 lần hiện tại và đủ tài chính để tăng trưởng gấp 3 lần vào năm tới mà không cần huy động vốn đầu tư từ bên ngoài. Tuy vậy, chúng tôi muốn duy trì một đội nhỏ gọn, lý tưởng là dưới 20 người, và đẩy mạnh quy mô công nghệ cũng như marketing”, Khan cho biết.

Hiện tại các kênh marketing chính của Linjer là Facebook và Instagram, rót hàng triệu USD mỗi năm vào các công cụ quảng cáo của mạng xã hội này. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều thương hiệu thời trang lớn tận dụng các nền tảng này để chạy quảng cáo, chi phí quảng cáo thì có xu hướng tăng, khiến những thương hiệu nhỏ ngày càng phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Một số sản phẩm của Linjer

“Chúng tôi dự báo chi phí cho mỗi 1.000 lượt xem của một quảng cáo (CPM) sẽ tăng gấp đôi trong 2 năm tới. Điều này có thể sẽ khiến chúng tôi gặp khó trong việc duy trì tăng trưởng”, Khan nhận định.

Trước khi điều đó trở thành vấn đề lớn, Linjer sẽ phải tìm các cách mới để thu hút khách hàng. Phương thức marketing qua những nhân vật có tầm ảnh hưởng sẽ đóng vai trò quan trọng trong gia đoạn phát triển mới của startup này, Khan cho biết.

Anh cũng nhận định rằng cơ hội với mô hình thương mại điện tử bán hàng trực tiếp tới khách hàng là rất lớn nếu làm đúng hướng.

Mối quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư ngoại đang muốn mở rộng làm ăn ở Việt Nam là việc tầng lớp trung lưu đang tăng mạnh.

Lê Tiến là hướng dẫn viên du lịch outbound, chuyên dẫn khách đi tour Singapore của một công ty du lịch tại TP HCM. Tận dụng các khung giờ rảnh, anh nhận mua hàng xách tay về Việt Nam. Anh cho biết lượng khách khá ổn định và tăng dần đều. Họ là những người trung lưu mà anh phân làm hai dạng.

“Khách có hai dạng, một là ‘giàu từ trong trứng giàu ra’. Họ cứ thích là đặt mua, không quan tâm đến giá cả. Hai là phất lên nhờ công việc. Những người này thì thấy hợp lý sẽ mua. Giá có đắt nhưng họ thấy xứng đáng là không hề do dự”, hướng dẫn viên này kể lại.

Tiến chủ yếu xách tay quần áo, giày dép, túi xách, mỹ phẩm của các thương hiệu nổi tiếng. Dù thị trường Việt Nam giờ không thiếu hàng hiệu nhưng theo anh khách vẫn chuộng đồ ngoại. Họ thích những mẫu không bán ở thị trường nội địa để khác biệt. Đôi khi, anh nhận lời mua giúp những sản phẩm bản giới hạn của Dior hay Gucci. Quy ra tiền Việt cũng hơn 70 đến 80 triệu đồng mỗi món.

Đích thân chủ tịch hãng ngọc trai quốc tế danh tiếng giới thiệu với khách mua tại một cửa hàng ở trung tâm TP HCM. Ảnh: Viễn Thông

Tầng lớp trung lưu không chỉ giúp những tiếp viên hàng không hay hướng dẫn viên du lịch như Tiến kiếm thêm thu nhập. Lực lượng này đang trở thành “thượng đế” của rất nhiều doanh nghiệp ngoại, đủ mọi ngành nghề đang làm ăn ở Việt Nam. Ông Daryl Tay – Giám đốc Điều hành UPS Việt Nam nhận định, trung lưu Việt mua hàng xuyên biên giới ngày càng nhiều. Công ty của ông đầu tư các đội xe để giao những món hàng mà họ đặt mua tận Anh, Mỹ ngay tại cửa nhà.

“Thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phát triển. Ngày càng nhiều công ty thương mại điện tử tìm nguồn cung tại Việt Nam. Ngược lại, tầng lớp trung lưu Việt Nam cũng lên các trang bán hàng nước ngoài đặt hàng và chuyển về nhiều hơn”, ông Daryl Tay nói và khẳng định tầng lớp này hiện tăng mạnh về lượng.

Theo quan điểm của vị CEO, trung lưu Việt là những người có thu nhập mỗi tháng từ 15 triệu đồng trở lên. Với tiêu chí này thì đến 2020, dự báo cả nước sẽ có 44 triệu người trung lưu. Còn theo Trung tâm Nghiên cứu Người Tiêu dùng và Khách hàng của Tập đoàn Tư vấn Boston (Mỹ), “tầng lớp trung lưu và giàu có” của Việt Nam là những người có thu nhập trung bình 714 USD mỗi tháng trở lên.

Tốc độ tăng trưởng của tầng lớp trung lưu Việt Nam trong giai đoạn 2005 – 2015 là hơn 14% mỗi năm. Ước tính, giai đoạn 2016 – 2020, con số này tiếp tục tăng thêm khoảng 4 điểm phần trăm, tương đương hơn 18% mỗi năm.

Nghiên cứu của Brookings Institute cho biết, tốc độ tăng trưởng của tầng lớp trung lưu Việt Nam trong giai đoạn 2005 – 2015 là hơn 14% mỗi năm. Ước tính, giai đoạn 2016 – 2020, con số này tiếp tục tăng thêm khoảng 4 điểm phần trăm, tương đương hơn 18% mỗi năm.

So với các nước Đông Nam Á thì tốc độ gia tăng của tầng lớp trung lưu Việt đang thuộc hàng cao nhất. Ví dụ, giai đoạn 2016 – 2020, tầng lớp trung lưu ở Malaysia và Thái Lan tăng thêm hơn 4%, Indonesia tăng thêm gần 12%, còn Singapore chỉ tăng thêm khoảng 3% mỗi năm.

Năm 2015, tổng mức tiêu dùng của tầng lớp trung lưu toàn cầu là 34.800 tỷ USD. Brookings Institute dự báo, đến 2030, con số này sẽ tăng gần gấp đôi. “Đến 2030, mức tiêu dùng trung lưu toàn cầu có thể tăng thêm 29.000 tỷ USD so với năm 2015. Các quốc gia có thu nhập dưới mức trung bình hôm nay như Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam sẽ tạo ra một thị trường với tổng tiêu thụ tăng thêm 15.000 tỷ USD so với hiện tại”, chuyên gia Homi Kharas của đơn vị nghiên cứu dự báo.

Không chỉ gia tăng về số lượng, sự thay đổi về quan điểm tiền bạc và chi tiêu của giới trung lưu cũng là điểm hấp dẫn. Điều này tạo ra sự thay đổi trong nhiều ngành, từ thực phẩm đến ngân hàng.

“Người tiêu dùng Việt Nam đang thay đổi lối sống rất nhanh và họ ngày càng sẵn sàng chi tiêu cho những khoản mục lớn nhằm mục đích nâng cấp đời sống”, bà Nguyễn Hương Quỳnh – Giám đốc điều hành Nielsen Việt Nam từng nhận xét nhân dịp người Việt Nam không còn giữ danh hiệu tiết kiệm nhất thế giới. Theo báo cáo của Nielsen, tỷ lệ người dân để dành tiền vào tiết kiệm quý II/2017 giảm hơn 13% so với quý trước và xếp sau Thái Lan, Singapore, Indonesia.

Đến 2020, dự báo cả nước sẽ có 44 triệu người trung lưu. Hình bản quyền bởi StockUnlimited.

Trong một cuộc gặp gỡ báo giới gần đây, ông Alexandre Bouchot – Tham tán nông nghiệp thuộc Đại sứ quán Pháp cho biết giai đoạn 2015 – 2017, kim ngạch xuất khẩu nông sản của Pháp vào Việt Nam tăng 25%.

“Việt Nam nhập khẩu sản phẩm từ nước ngoài ngày càng nhiều nên chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ hơn nữa. Đây là một quốc gia mới nổi với tầng lớp trung lưu ngày một đông đảo và có nhu cầu thực phẩm chất lượng đang tăng cao”, vị tham tán phấn khởi nói.

Còn theo dự báo PwC Việt Nam, tầng lớp trung lưu trong nước đang tăng trưởng nhanh, điều này sẽ đẩy mạnh nhu cầu về các dịch vụ ngân hàng phức tạp hơn, như bảo hiểm qua ngân hàng và quản lý tài sản. Cùng với đó, thanh toán không tiền mặt sẽ có cơ hội phát triển.

“Việc chuyển từ thanh toán tiền mặt sang không tiền mặt là xu hướng tất yếu. Chúng ta thấy nhiều ngân hàng tại Việt Nam đang chuyển trọng tâm kinh doanh sang ngân hàng bán lẻ nhờ khả năng chi tiêu của người trẻ tăng. Cơ sở hạ tầng công nghệ kỹ thuật phát triển tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi từ nền kinh tế tiền mặt sang kinh tế không tiền mặt”, bà Đinh Thị Quỳnh Vân – Tổng giám đốc PwC Việt Nam nhận định.