LTS: Khởi nghiệp luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, vất vả, cho bạn nhiều cơ hội lẫn thách thức. Những lời cảnh báo có thể khiến bạn chùn chân. Thế nhưng, những chia sẻ từ chính nhà sáng lập đã từng là “con nợ” nay đã trở thành “bệ đỡ” cho cộng đồng khởi nghiệp sẽ tiếp thêm sức mạnh cho bạn.

Startup Huỳnh Công Thắng là đồng sáng lập Fablab Saigon – mô hình hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp trong việc thực hiện các ý tưởng, GetSpaces – nền tảng đặt phòng sự kiện trực truyến đầu tiên tại Việt Nam, cũng như đang điều hành công ty Vicgo chuyên các mặt hàng da handmade cung cấp cho doanh nhân và các sự kiện.

Là người trở về từ thất bại, từng đứng giữa lựa chọn tiếp tục hay buông tay, anh Thắng đã vượt qua những thách thức trên con đường khởi nghiệp và mong muốn chia sẻ nhiều bài học, kinh nghiệm cho cộng đồng, cũng như tiếp sức, hỗ trợ cho những nhà khởi nghiệp theo đuổi ước mơ của mình.

Những chia sẻ dưới đây từ anh – một nhà sáng lập đã có những thành công nhờ kiên trì trên con đường khởi nghiệp sẽ tạo cảm hứng cho những ai đang nung nấu giấc mơ khởi sự kinh doanh và tự tay tạo dựng nên thành công của chính mình:

Mọi người thường rất tò mò và đặt cho tôi câu hỏi: “Vì sao bạn lại thành lập doanh nghiệp của riêng mình?”. Có rất nhiều lý do để một người quyết định bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của riêng mình. Và đây là những lý do của tôi cũng như của những bạn bè khởi nghiệp mà tôi biết:

1. Để tận hưởng sự tự do

Cảm giác ấy rất tuyệt vời. Tôi được nỗ lực cho chính mình, tận hưởng sự tự do và tự tay thiết kế nên sự thành công của bản thân. Tôi có toàn quyền quyết định khi nào tôi sẽ làm việc, làm với ai và tôi nên tập trung vào điều gì.

Và khi có một doanh nghiệp riêng, tôi cũng “giải thoát” mình khỏi mọi yêu cầu của cấp trên, vốn là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến nhân viên mệt mỏi.

2. Để có một câu chuyện để kể

Tôi thực sự rất thích lý do này. Mỗi khi gặp một người nào đó, tôi sẽ kể cho họ biết tôi đang kinh doanh riêng. Thế là, họ luôn muốn biết nhiều hơn về những gì tôi đang làm. Họ hay hỏi tôi về cách tôi thực hiện điều đó và mọi thứ đang ra sao. Chúng tôi có những câu chuyện thú vị để kể cho nhau nghe.

Tôi cảm thấy tự hào khi được kể về mỗi chương trong nhật ký đời mình bởi vì tôi chính là người quyết định chuyến hành trình này. Trong khi đó, nếu làm việc tại một công ty nào đó, đối mặt với cảm giác không thoải mái, tôi đang tự tạo ra một câu chuyện kém thú vị, kém hào hứng cho đời mình.

3. Để mở rộng quan hệ và học hỏi

Cuộc sống của một doanh nhân luôn tràn ngập những khoảnh khắc thú vị và tôi đặc biệt ưa thích những lúc được tạo dựng và kết nối với mọi người.

Nhiều người ưa thích việc gặp gỡ nhiều người, chia sẻ và học tập từ những kinh nghiệm của nhau. Trong suốt 2 năm qua, số lượng người mà tôi đã gặp gỡ trong cộng đồng khởi nghiệp đã tăng một cách đáng kể. Bởi vì các nhà sáng lập luôn cần sự giúp đỡ lẫn nhau, để tồn tại và để chia sẻ những thách thức, khó khăn mà chỉ họ mới biết được.

Những bài học từ những người khác nhau sẽ không bao giờ là vô ích nếu bạn chịu lắng nghe và học hỏi một cách cẩn thận. Bạn hãy tận dụng các sự kiện để gặp gỡ và tạo liên hệ với những nhà sáng lập, doanh nhân trong cộng đồng khởi nghiệp.

Khởi nghiệp cho bạn cơ hội mở rộng mối quan hệ, học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau . (Từ phải qua) tác giả, Tổng Lãnh sự Canada Richard Bale, ông Eddie Thái (quỹ 500 Startups), ông Phạm Anh Khoa (CEO Yola)

4. Để có thêm những kỹ năng mới

Để thành công, tôi phải tự mình học một khối lượng khổng lồ những kỹ năng mới, từ bán hàng, digital marketing cho đến kế toán… Tôi luôn thúc đẩy bản thân mình học mọi thứ. Điều này rất quan trọng để tôi có thể gia tăng số lượng sản phẩm được bán ra, quản lý hoạt động của các team (nhóm), duy trì dịch vụ và học cách cân bằng cuộc sống của mình.

Đối với tôi, mỗi ngày trôi qua luôn đầy những cơ hội lẫn các thử thách cho bản thân, và tôi muốn mình phải trở nên sáng tạo hơn, phải học được một điều gì đó mới mẻ.

Điều tuyệt vời khi sở hữu một doanh nghiệp nhỏ là tôi hiếm khi phải trải qua những ngày giống nhau. Khi làm việc cho một công ty, tôi không có được những trải nghiệm này, nơi mà mọi quy trình và khối lượng việc được giao đã rất rõ ràng, hiếm khi thay đổi và có sự đột phá.

Tại sao tôi lại buộc mình phải học những kỹ năng mới? Vì không có chúng, tôi sẽ không thể tồn tại. Một cách tích cực, những kỹ năng này sẽ trở thành tài sản vô giá theo tôi trong suốt cả đời.

5. Để tạo ra công việc

Không gì có thể diễn tả cảm hết giác hạnh phúc khi tôi có thể tạo ra công việc cho nhiều người và chịu trách nhiệm với sự thành công của họ.
Những ý tưởng của tôi – từng bị cho là điên rồ – nay đã mang đến cơ hội cho những người trẻ để họ kiếm sống và thực hiện những giấc mơ.

6. Để hoàn thành công việc nhanh hơn

Hầu hết các công ty lớn thì quá cồng kềnh để mọi việc được thực hiện một cách chủ động. Các nhân viên phải chờ đợi sự chấp thuận của nhiều cấp bậc quản lý và điều đó thường làm một vấn đề nhỏ trở nên phức tạp. Tôi thích tự mình giải quyết vấn đề và chịu trách nhiệm với kết quả đó.

Và cuối cùng, một trong những khác biệt lớn nhất giữa sở hữu công ty riêng và làm công cho ai đó, chính là bạn sẽ rất tự hào khi mỗi nỗ lực đều đang xây dựng nên sự nghiệp của chính mình.

Tôi thực sự cảm thấy hạnh phúc và hài lòng khi nhìn thấy những thứ mình ấp ủ đang đi vào một guồng quay hoạt động tốt.

Những chiếc xe đạp xinh xắn này có thể được dựng ở bất cứ vỉa hè, bãi đỗ nào trong thành phố để chờ người dùng nhấc máy đặt thuê với giá chỉ 1-2 tệ/giờ.

Trên những trận đấu khẩu có hồi kết của cư dân mạng Trung Quốc, người ta vẽ ra một con đường chung để đi tới thành công: Tìm một đại gia mạnh chống lưng rồi xin thật nhiều tiền để chiếm lấy thị phần.

Chương mới nhất trong cuốn sách thành công nay lại đang được hai doanh nhân trẻ nước này viết tiếp qua hình ảnh chiếc xe đạp từng là biểu tượng của xã hội Trung Quốc thời bao cấp.

Người đầu tiên là Dai Wei, 25 tuổi, hiện đang là CEO của công ty chia sẻ xe đạp Beijing Bikelock Technology, hay còn được biết đến với tên gọi Ofo. Ofo từng gọi được 100 triệu USD vốn mạo hiểm từ hồi tháng 9 với các nhà đầu tư bao gồm cả sáng lập viên Xiaomi Lei Jun và công ty Didi Chuxing, startup vừa thâu tóm Uber tại đại lục. Vòng gọi vốn này đã đưa mức định giá của Ofo lên 500 triệu USD.

Dai Wei CEO của Ofo

Doanh nhân thứ hai chúng tôi muốn đề cập Hu Weiwei, CEO của Beijing Mobike Technology, startup đối thủ của Ofo từng được Tencent và thật trớ trêu là cả…Didi rót vốn đầu tư.

Đây đúng là thời kỳ cạnh tranh rực lửa tại Trung Quốc với việc các startup công nghệ phải đốt hàng tỷ USD để chiếm lấy người dùng, rồi cuối cùng là bị sáp nhập vào hàng đối thủ chỉ vài tháng sau đó (tương tự như trường hợp của Didi Dache và Kuaidi Dache, và sau đó là Didi Chuxing và Uber).

Theo lời Cao Yang, chuyên gia phân tích của hãng tư vấn chiến lược Iresearch thì “việc Tencent và Didi mỗi bên lại tự chọn cho mình một startup để đầu tư khiến cho cuộc chiến cạnh tranh lại càng thêm phần máu lửa và khó đoán. Cuối cùng chính tốc độ thích nghi và khả năng tận dụng các nguồn lực của nhà sáng lập mới quyết định tất cả”.

Chia sẻ xe đạp thực tế không phải là một mô hình quá mới. Theo số liệu của Roland Berger, hiện có tới 600 hãng như vậy đang hoạt động trên toàn cầu; thị trường ngành này cũng được dự đoán sẽ tăng trưởng 20% mỗi năm và mang về doanh thu 5,8 tỷ USD tính đến năm 2020.

Một chiếc xe của Ofo

Những mô hình như Velib (Paris) hay Boris Bikes (London) hiện vẫn đang được chính các cư dân và chính quyền sở tại vận hành với sự tài trợ của các doanh nghiệp vẫn đang cung cấp xe đạp cho mọi người tại các “giá đỗ” xe ở những khu vực định sẵn. Điểm khác biệt giữa Ofo và Mobike với các dịch vụ kia chính là việc hai startup này cho phép người dùng tìm xe và thanh toán tiền thuê qua smartphone rồi bỏ chiếc xe lại bất cứ chỗ nào họ muốn.

Mỗi công ty lại nhắm đến những thị trường khác nhau. Trong khi Mobike hướng đến phân khúc cao với những chiếc xe đạp có giá lên đến 3.000 tệ (440 USD) sặc sỡ thời thượng hay được gắn định vị vệ tinh thì Ofo lại hướng đến nhóm đối tượng sinh viên với những chiếc xe đạp vàng hai bánh giá chỉ khoảng 250 tệ, không gắn định vị GPS; giá thuê cũng chỉ 1 tệ/giờ, bằng một nửa mức giá của Mobike.

Mobile sử dụng GPS để quản lý những chiếc xe của mình. Ofo thì lại dựa theo tín hiệu từ smartphone của người lái và gửi cho họ mã mở khóa số của chiếc xe.

Rawen Huang, nhà sáng lập quỹ đầu tư Petrel Capital cho biết: “Các CEO startup này đều nghĩ họ có thể trở thành Amazon, đốt tiền trước rồi thu về sau. Nếu quay lại về thời điểm 5 năm trước chúng ta hẳn đã khó mà tin nổi tại sao họ gọi được chừng đó vốn với mức định giá như vậy.”

Dẫn lời cố vấn Cheng Wei, cùng đồng thời là CEO Didi Chuxing, Dai cho biết: “Thời điểm mới thành lập công ty, chúng tôi vẫn coi trọng việc bánh trướng hơn là phòng vệ. Bạn càng đốt tiền nhanh và hiệu quả thì lại càng gọi được nhiều vốn hơn và công ty lại càng mạnh lên. Sau đó sẽ là lúc bạn thống trị thị trường.”

Chính chiến lược đốt tiền không tiếc tay này đã giúp Didi quật ngã hơn 30 đối thủ, trong đó có cả startup cũng gọi vốn mạnh không kém là Uber tại Trung Quốc. Vào thời kỳ đỉnh điểm của cuộc chiến cạnh tranh, hai công ty này chi tới 1 tỷ USD/năm để trợ giá các chuyến đi. Bù lại, Didi hiện nay đã nắm quyền kiểm soát tới 11 triệu chuyến đi mỗi ngày trên hơn 400 thành phố toàn đại lục.

Trong khi chính bản thân Didi vẫn chưa thu được lời, Dai cho biết Ofo đã bắt đầu có lãi.

Là một học viên tiến sỹ tại ĐH Bắc Kinh, Dai đã bỏ học để sáng lập ra Ofo và nhận được sự ủng hộ của Allen Zhu đến từ quỹ GSR Ventures, nhà đầu tư từng rót tiền cho Didi ngay từ giai đoạn trứng nước.

Những lời khuyên của Wang đã giúp Ofo không chỉ gọi được một khoản vốn khổng lồ với Didi mà còn được tiếp cận với hơn 300 triệu người dùng của hãng này.

Một người dùng đang sử dụng xe của Mobike

Ofo cho biết hiện đang sở hữu tới 85.000 chiếc xe đạp, hầu hết đặt tại khuôn viên các trường đại học và dự kiến sẽ đưa dịch vụ của mình ra khắp các vùng khác tại Trung Quốc. Trong khi đó, Mobike hiện đang có 30.000 xe rải rác các thành phố lớn của Trung Quốc như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thâm Quyến,… với dân số khoảng 74 triệu người. Startup này dự kiến sẽ tăng lượng xe đạp tại mỗi thành phố lên mức 100.000 xe cho đến cuối năm nay cũng như bành trướng sang các thành phố khác nữa. Cả hai công ty cũng đều đang để mắt tới thị trường Châu Âu.

Đối với người dân Bắc Kinh, cuộc chiến giữa hai đối thủ Ofo và Mobike hóa ra lại đang khiến họ có một cuộc sống tiện nghi hơn. Guang Geng, một nhân viên làm việc tại khu Zhongguancun cho biết: “Thật tình mà nói thì có thể phân biệt xe của hai hãng qua màu sắc, nhưng tôi cũng chẳng quan tâm đó là xe của ai, miễn thấy xe nào là dùng xe đó bởi tôi lười đi bộ lắm.”