Author Archives: Hung Dao

Những công ty nổi tiếng thế giới bị công nghệ “đe dọa”

Thương mại điện tử, các dịch vụ chia sẻ hay truyền thông xã hội đang ngày càng tác động lớn tới các thương hiệu hàng đầu thế giới và “thổi bay” hàng tỷ USD vốn hóa.

Những công ty nổi tiếng thế giới bị công nghệ "đe dọa"

Thương hiệu thời trang Thuỵ Điển H&M đang thất thế trước các đối thủ nhanh nhạy hơn với xu hướng trực tuyến. Nguồn: Bloomberg

Những tác động đó phản ánh rõ ràng nhất ở kết quả kinh doanh và giá cổ phiếu.

Hãng dịch vụ marketing và quảng cáo hàng đầu thế giới WPP Plc

Gã quảng cáo khổng lồ WPP Plc có trụ sở tại London (Anh) ngày 1/3 vừa khiến các nhà đầu tư choáng váng khi đưa ra cảnh báo lần thứ ba trong vòng một năm về doanh thu thấp hơn dự báo, đẩy giá cổ phiếu xuống mức thấp nhất kể từ tháng 8/2017. Trong một năm qua, vốn hóa của hãng quảng cáo lớn nhất thế giới đã “bốc hơi” một phần ba, xuống chỉ còn 11,5 tỷ USD.

Đi lên từ con số 0 và phát triển qua hơn 3 thập kỷ thông qua hàng loạt thương vụ thâu tóm, WPP đã trở thành một đế chế thống trị ngành quảng cáo thế giới. Tuy nhiên, thế giới giờ đây đã thay đổi đáng kể so với 30 năm trước.

Ngành công nghiệp này bắt đầu chứng kiến sự thoái lui của nhiều khách hàng lớn trong bối cảnh cạnh tranh trực tuyến đang dần “rút kiệt” mảng kinh doanh cốt lõi của họ. Unilever Plc – gã khổng lồ về hàng tiêu dùng toàn cầu và cũng là khách hàng lớn của WPP đang dần rút về các chiến dịch quảng cáo tốn kém nhằm giảm chi phí.

Thương hiệu thời trang H&M

Hãng thời trang Thụy Điển Hennes & Mauritz AB (H&M) từng thành công với công thức tăng trưởng trong ngành thời trang “ăn liền”, đó là: liên tục mở các cửa hàng mới với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết, phủ khắp các trung tâm thành phố và trung tâm mua sắm trên thế giới với những chiếc quần jeans giá 20 USD hay áo phông giá 5 USD.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp này đang bắt đầu thất thế trước sự trỗi dậy của các hãng thương mại điện tử như Amazon và những đối thủ nhanh nhạy hơn với xu hướng trực tuyến như Zara của hãng bán lẻ thời trang Inditex, cùng với hàng loạt chuỗi cửa hàng giảm giá như Primark của Associated British Foods Plc.

Trong năm 2017, cổ phiếu của H&M giảm 33% khi Công ty phải vật lộn để theo kịp xu hướng với các khoản đầu tư lớn vào thương mại điện tử và mô hình cửa hàng mới.

Cuối tháng 1 vừa qua, cổ phiếu này chứng kiến đợt giảm mạnh nữa khi H&M hãm lại chiến lược trên và bắt đầu đóng bớt các cửa hàng. Các quỹ đầu cơ liên tiếp bán tháo cổ phiếu này và cho rằng tình hình có thể sẽ còn tồi tệ hơn nữa.

Hãng cho thuê xe Hertz Global Holdings

Hertz với gần 10.000 điểm cho thuê xe trên toàn thế giới đang chịu ảnh hưởng lớn trước sự trỗi dậy của các loại hình chia sẻ phương tiện trên nền tảng công nghệ mới. Các dịch vụ gọi xe như Uber và Lyft dần thu hút ngày càng nhiều khách hàng tại các điểm sân bay – địa bàn mà Hertz và nhiều đối thủ từng có lượng đơn thuê xe khổng lồ.

Năm qua, cổ phiếu Hertz đã sụt 20% và quý IV/2017, hãng này ghi nhận khoản lỗ nặng hơn so với dự báo của giới phân tích.

Sự bùng nổ của dịch vụ gọi xe đẩy Hertz rơi vào thời kỳ đen tối nhất. Cựu CEO John Tague của hãng này đã phải bổ sung thêm đội xe để giành lại thị phần. Tuy nhiên, khi mà hành khách ngày càng chuyển sang dùng các dịch vụ gọi xe như Uber nhiều hơn, Hertz càng gặp khó khăn hơn trong hoạt động kinh doanh cũng như giữ cho giá cổ phiếu ổn định.

Nhiều cổ đông của Hertz lo sợ rằng sự suy giảm trong hoạt động cho thuê xe mới chỉ là điểm khởi đầu. Hertz cùng với các đối thủ có thể sẽ bị các startup gọi xe ứng dụng công nghệ “hất cẳng” ra khỏi thị trường.

Dù vậy, hy vọng cho Hertz vẫn còn. Năm ngoái, cổ phiếu này có được cú hích lớn khi Bloomberg đưa tin về việc Hertz đang phát triển một đội xe tự lái cho Apple.

Xerox và Fujifilm

Sự thống trị của email cùng các phương tiện giao tiếp điện tử khác đồng nghĩa với việc các công ty in ấn và photocopy đang chết dần. Đó là một trong những nguyên nhân đằng sau thương vụ công ty Fujifilm Holdings Corp Nhật thâu tóm cổ phần của hãng máy in – photocopy biểu tượng của Mỹ – Xerox trong liên doanh Fuji Xerox với giá 6,1 tỷ USD.

Việc kết hợp 2 công ty nhằm cắt giảm chi phí và có được lợi thế về quy mô trong bối cảnh nhu cầu máy in – photocopy văn phòng xuống thấp chưa từng thấy.

fujifilm

Theo Gartner, từ năm 2016 – 2021, số lượng máy in và máy photocopy giao toàn cầu được dự báo sẽ giảm 2,3%. Năm ngoái, doanh thu của mảng này của Fujifilm đã giảm hơn 7%.

Để tồn tại, công ty Nhật đang tập trung vào các dịch vụ quản lý in và hình ảnh y tế. Hãng này cũng đang mở rộng ra lĩnh vực y tế với hi vọng có thể thúc đẩy doanh thu nhờ nhu cầu các sản phẩm như siêu âm và nội soi.

Thương vụ của Fujifilm với Xerox sẽ đánh chấm hết cho sự độc tôn của công ty biểu tượng của Mỹ. Máy in và photocopy của Xerox từng phổ biến tới mức tên của công ty này được dùng như một động từ trong tiếng Anh.

Những ẩn số phía sau báo cáo tài chính ngân hàng

Các doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn cuối công bố báo cáo tài chính năm 2017, trong đó ngân hàng nổi lên như là ngành có kết quả kinh doanh tăng trưởng nổi bật và tỷ lệ nợ xấu giảm về mức lý tưởng.

Những ẩn số phía sau báo cáo tài chính ngân hàng

Ảnh: Quý Hòa

Tuy nhiên để đánh giá thực chất hoạt động của một ngân hàng thì không chỉ nhìn vào con số lợi nhuận cũng như tỷ lệ nợ xấu được công bố trên báo cáo.

Thông thường nhà đầu tư khi đọc báo cáo tài chính thường chỉ quan tâm đến bảng cân đối kế toán và kết quả kinh doanh, tuy nhiên còn 2 báo cáo rất quan trọng mà ít nhà đầu tư nào chịu xem kỹ hoặc chưa hiểu rõ là bảng lưu chuyển tiền tệ và bảng thuyết minh báo cáo tài chính.

Cần biết rằng bảng lưu chuyển tiền tệ ghi nhận dòng tiền thực ra, thực vào của một doanh nghiệp, do đó sẽ phản ánh thực chất hiệu quả hoạt động của tổ chức. Cụ thể, nếu khoản mục thu nhập lãi và các khoản thu nhập tương tự trên bảng lưu chuyển tiền tệ thấp hơn nhiều so với thu nhập trên báo cáo kết quả kinh doanh, cho thấy khả năng ngân hàng đang ghi nhận thu nhập ảo vì thực tế chưa thu được lãi từ khách hàng.

Giả sử trong năm, ngân hàng dự thu lãi từ tín dụng đến 10.000 tỷ đồng, nhưng dòng tiền thực của thu lãi trên bảng lưu chuyển tiền tệ chỉ có 9.000 tỷ, như vậy 1.000 tỷ thực tế vẫn chưa thu được nhưng vẫn được ghi nhận vào thu nhập để tính toán lợi nhuận, trong khi đây là khoản có thể gặp rủi ro không thu được, hoặc ít nhất cũng cho thấy ngân hàng đang bị chiếm dụng vốn và tỷ lệ lãi thực thu ở mức thấp nên hiệu quả kinh doanh không cao.

Cũng có trường hợp thu nhập lãi trên bảng lưu chuyển tiền tệ cao hơn so với trên kết quả kinh doanh, điều này được giải thích là trong năm, ngân hàng có thể đã thu được những khoản lãi quá hạn hoặc những khoản lãi đã thoái thu trước đây, do đó lãi thực thu cao hơn nhiều so với lãi dự thu từ tín dụng.

Tương tự, có thể nhìn vào khoản mục lãi và phí phải thu trên bảng cân đối kế toán để đánh giá hiệu quả thu lãi của tổ chức tín dụng. Nếu con số này quá lớn so với quy mô dư nợ hiện tại cho thấy hiệu quả thu lãi của ngân hàng không tốt. Có thể nhiều khoản lãi dự thu đã được ghi nhận và hạch toán vào thu nhập và lợi nhuận của những năm trước, tuy nhiên thực tế cho đến nay vẫn chưa thu được và những khoản này nếu xử lý bằng cách thoái thu có thể ảnh hưởng mạnh đến kết quả kinh doanh trong năm.

Đây là lý do vì sao trước đây có luận điểm cho rằng ngân hàng đang ăn mòn vào lợi nhuận trong tương lai. Một ngân hàng hoạt động bình thường thì tỷ lệ các khoản lãi và phí phải thu trên dư nợ bình quân chỉ ở mức 2 – 3%, nếu trên 5% là cần chú ý và nếu trên 10% là rủi ro cao.

Theo quy định của Bộ Tài chính, sau 6 tháng lãi dự thu nếu chưa thu được hoặc khi chuyển nợ quá hạn thì phải thoái ra, tuy nhiên thực tế là nhiều tổ chức tín dụng vẫn chưa chuyển đúng nợ quá hạn và cũng không muốn thoái thu lãi do lo ngại ảnh hưởng đến kết quả lợi nhuận.

Về nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu thì cần đọc thuyết minh báo cáo tài chính để biết chi tiết từng nhóm nợ, trong đó nếu nợ nhóm 5 cao là cần đặc biệt chú ý, vì nợ nhóm 5 theo quy định hiện tại sẽ trích lập chi phí dự phòng đủ 100%. Tuy nhiên, nợ xấu trong chất lượng nợ vay có thể vẫn chưa phản ánh đầy đủ chất lượng tín dụng thực tế của đơn vị, vì có thể đơn vị vẫn chưa chuyển nhóm theo đúng quy định. Các khoản vay đã được tái cơ cấu có thể chưa thể hiện đúng nhóm, trong khi đây là những khoản cũng có rủi ro cao.

Nhà đầu tư cũng cần nhìn vào lượng trái phiếu đặc biệt của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) để tính toán chất lượng tín dụng của đơn vị. Nếu trái phiếu đạc biệt của VAMC cao đồng nghĩa với đơn vị đã bán nợ khá lớn cho VAMC. Thông trường giá trị trái phiếu có thể bằng 90 – 95% giá trị nợ gốc bán.

Đọc thuyết minh cũng cho thấy các khoản nợ khoanh đang chờ xử lý nếu có của tổ chức tín dụng. Thực tế vẫn còn một số ngân hàng đang có những khoản vay đối với tập đoàn nhà nước trước đây như Vinashin hay Vinalines đang được khoanh lại chờ xử lý theo sự cho phép của Chính phủ.

Các khoản mục cam kết ngoại bảng cũng cần được chú ý, nhất là cam kết bảo lãnh vay vốn và cam kết trong nghiệp vụ thư tín dụng. Nhiều khoản bảo lãnh của ngân hàng cho khách hàng dù không thu được theo đúng hạn nhưng vẫn chưa chuyển sang cho vay bắt buộc vì lo ngại phải chuyển thành nợ xấu và trích lập dự phòng, làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh. Trong thuyết minh phải giải thích rõ chất lượng của những khoản cam kết ngoại bảng này.

Khoản phải thu trên cân đối kế toán cũng là khoản mục cần được lưu tâm vì nhiều ngân hàng có số dư rất lớn do dùng để che giấu nhiều khoản mục có khả năng mất mát hoặc thậm chí là các khoản nợ xấu. Mục tài sản có khác thường là các khoản ủy thác đầu tư, nghiệp vụ repo (nghiệp vụ phái sinh từ các nghiệp vụ cho vay có đảm bảo hay ủy thác đầu tư), tài sản cấn trừ nợ nhưng chưa sang tên cho ngân hàng. Nghiệp vụ repo thực chất cũng là cho vay và do đó cũng có thể gặp phải những rủi ro tín dụng.

Nhà đầu tư học gì từ thư Warren Buffett gửi cổ đông?

Trong bức thư gửi cổ đông mới đây của mình, Warren Buffett đã cho rằng các trái phiếu kho bạc nhìn có vẻ an toàn, nhưng trên thực tế có thể gây rủi ro cho danh mục đầu tư có chứa chúng.

Nhà đầu tư học gì từ thư Warren Buffett gửi cổ đông?

Đôi khi, những bài học tốt nhất vẫn có giá trị khi được học lại nhiều lần.

Những bức thư của Warren Buffett gửi cổ đông của Berkshire Hathaway luôn là thứ được rất nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư theo trường phái đầu tư giá trị đón đọc mỗi năm.

Trong suốt nhiều năm qua, nhà đầu tư huyền thoại đã không ngừng chỉ trích những khoản phí cao một cách vô lý mà các nhà quản lý quỹ đang thu từ những nhà đầu tư.Trong bức thư năm nay, vị tỷ phú tiếp tục đề cập tới vấn đề này.

Ngoài ra, Warren Buffett cũng nhấn mạnh tới rủi ro của những trái phiếu mà nhìn có vẻ an toàn. Ông cũng tiếp tục khuyên nhà đầu tư nên gắn bó với một chiến lược đầu tư đơn giản.

Về các khoản phí mà các nhà đầu tư vào quỹ đang phải chịu, Warren Buffett viết “lợi nhuận thì năm có năm không, nhưng các khoản phí thì luôn phải nộp”, bởi phần lớn các quỹ tính phí trên giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, bức thư năm nay của huyền thoại xứ Omaha ngắn hơn đáng kể, chỉ có 17 trang, so với 29 trang của bức thư năm ngoái. Lần này, ông cũng không bình phẩm gì về một số khoản nắm giữ lớn nhất của Berkshire.

Để minh họa cho phê phán của mình với các nhà quản lý quỹ, vị chủ tịch và CEO của Berkshire đã từng đánh cược cho mục đích từ thiện với công ty quản lý quỹ Protégé Partner. Ông thách thức nhà quản lý tài sản ở đây lựa chọn một nhóm các quỹ phòng hộ có thể đánh bại một quỹ đầu tư theo chỉ số S&P 500 trong 10 năm. Vụ cá cược kết thúc vào ngày 31/12/2017, và kết quả là chỉ số S&P 500 đã chiến thắng một cách dễ dàng.

Ông cũng kể ra một bài học khác từ vụ cá cược này. Trong 5 năm qua, 2 bên đã mang số tiền đặt cược để đầu tư vào cổ phiếu của Berkshire, thay vì đầu tư vào trái phiếu kho bạc bởi lợi suất trái phiếu kho bạc giảm. Kết quả vượt trội của cổ phiếu Berkshire khiến giá trị số tiền từ thiện mà quỹ của Buffett nhận được từ vụ cá cược cao hơn gấp đôi so với cam kết ban đầu là 1 triệu USD. Qua đó, ông tiếp tục khuyên các nhà đầu tư nên gắn bó với cổ phiếu mặc dù đây là phương tiện rủi ro hơn trong ngắn hạn.

Lỗi lầm tệ hại

Ông cho rằng thật là một sai lầm tệ hại với các nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn lại cho đo lường rủi ro của danh mục đầu tư bằng tỷ lệ trái phiếu so với cổ phiếu trong danh mục đầu tư của mình. Trớ trêu thay, đây lại là cách mà các quỹ hưu trí, quỹ tài trợ đại học hay các quỹ tiết kiệm tư nhân đang làm. Warren Buffett viết “thông thường, các trái phiếu được xếp hạng cao trong một danh mục đầu tư lại làm gia tăng rủi ro cho danh mục đó”. Đối với Warren Buffett, việc danh mục không sinh lời cũng là một loại rủi ro, như ông đã từng đề cập.

Lời khuyên về việc tập trung vào cổ phiếu của Warren Buffett đến trong bối cảnh chưa đầy một tháng trước thị trường cổ phiếu Mỹ vừa trải qua ngày sụt giảm tồi tệ nhất trong 7 năm qua. Ông cảnh báo và phản đối việc sử dụng đòn bẩy tài chính để đầu tư vào cổ phiếu bởi nó có thể làm trầm trọng thêm sự tổn thương khi thị trường xảy ra biến động.

Ông cho rằng thậm chí khi khoản vay mượn là nhỏ và vị thế của nhà đầu tư đang hoàn toàn không bị đe dọa ngay lập tức bởi thị trường sụt giảm, tâm trí họ vẫn có thể bị giao động và sợ hãi khi đầu tư dựa trên tiền vay nợ. Một tâm trí như vậy không thể nào đưa ra những quyết định tốt.

Ông cũng dành nhiều phần trong bức thư để giải thích kết quả kinh doanh của Berkshire trong năm 2017, được hỗ trợ bởi một khoản thu khổng lồ từ cuộc đại tu chính sách thuế được thực hiện trong năm bởi chính phủ của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, các doanh nghiệp bảo hiểm trong tập đoàn có trụ sở tại bang Omaha này lại báo cáo một khoản lỗ kế toán hiếm hoi trong nhiều năm.

Ngoài ra, bức thư cũng đề cập tới một số thách thức trong việc tìm kiếm các thương vụ lớn trong năm qua. Hiện tại, lượng tiền và tương đương tiền của Berkshire đã đạt tới 116 tỷ USD tại thời điểm cuối năm. Nhưng Buffett nói hầu hết các doanh nghiệp mà ông xem xét để mua trong năm vừa qua đều quá đắt.

Ông viết “Chúng tôi cần thực hiện một số vụ thâu tóm lớn. Nhưng chúng tôi chỉ thấy thỏa mãn chừng nào có thể giải ngân số tiền dư thừa của Berkshire vào những tài sản sinh lời hiệu quả”.

Tuy vây, trong năm qua, Buffett đã thực hiện một thương vụ mà ông cho là hợp lý khi mua một phần cổ phiếu trong một doanh nghiệp sở hữu chuỗi trạm dừng xe tải có tên Pilot Flying J. Ông viết “Tôi không thể nào cưỡng lại việc thực hiện thương vụ này”.

Đây là một công ty bán xăng và dầu diesel có tới hơn 5.200 trạm bơm trên những tuyến đường liên bang ở Mỹ.

Kế hoạch thành công

Buffett viết rằng mục tiêu của Công ty là nhằm gia tăng lợi nhuận của các doanh nghiệp trong tập đoàn, ngoài lĩnh vực bảo hiểm, thông qua những thương vụ thâu tóm. Các mảng hoạt động ngoài bảo hiểm của Berkshire hiện được điều hành bởi Greg Abel – người đã được đề cử để phụ trách vị trí này trong tháng 1 vừa rồi. Trong khi đó, mảng bảo hiểm được quản lý bởi Ajit Jain. Cả hai cũng được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị như một phần kế hoạch chuẩn bị cho tương lai tại Berkshire.

Ông viết “Các bạn và tôi đều rất may mắn khi có Ajit và Greg làm việc tại Berkshire. Mỗi người trong số họ đều đã ở Berkshire nhiều thập kỷ, và dòng máu của Berkshire đã chảy trong mạch máu của họ. Tính cách và tài năng của mỗi người đều rất phù hợp với Berkshire. Điều đó nói lên tất cả”.

Vị doanh nhân 87 tuổi này nhắc lại rằng trong khi ông ấy “chưa bao giờ cảm thấy tốt hơn”, công ty đã có kế hoạch hành động trong trường hợp ông đột xuất không thể tiếp tục điều hành công ty được nữa.

Ông viết “các nhà quản lý của chúng tôi hiểu được những điều này. Và tất cả các ứng viên được giới thiệu đều đã chuẩn bị sẵn sàng cho Berkshire và là những người mà tôi hoàn toàn tin tưởng”.

Tài chính, ngân hàng và cuộc chơi mới cùng Fintech

Trong những năm gần đây, cụm từ Fintech (Financial Technology) đã quá quen thuộc trong giới tài chính – ngân hàng, trở thành từ khóa trong các buổi hội thảo. Sở dĩ Fintech trở nên “hot” vì nó có thể làm thay đổi hoàn toàn phương thức kinh doanh không chỉ của ngành tài chính – ngân hàng mà còn rất nhiều ngành khác.

Tài chính, ngân hàng và cuộc chơi mới cùng Fintech
Ảnh: Quý Hòa

Ảnh: Quý Hòa

Fintech là từ dùng để chỉ các công ty kinh doanh dịch vụ tài chính dựa trên nền tảng công nghệ. Theo nghiên cứu của Boston Consulting Group (BCG), gần 53 tỷ USD đã được dành cho các công ty Fintech và hiện có khoảng 3.500 công ty Fintech trên thế giới. Những công ty này hỗ trợ rất nhiều ngành nghề, trong đó lĩnh vực tài chính – ngân hàng được hưởng lợi nhiều nhất.

Fintech trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng kết nối người cho vay với người đi vay, thanh toán hóa đơn bằng một ứng dụng trên smartphone, quản lý danh mục đầu tư bằng robot tự động…

Rõ ràng, Fintech đang thay đổi diện mạo ngành tài chính – ngân hàng. Theo một khảo sát của PwC trong báo cáo Fintech toàn cầu năm 2017, tỷ lệ khách hàng sẵn sàng hợp tác với các công ty Fintech trong lĩnh vực thanh toán chiếm 84%, ngân hàng điện tử chiếm 68%, tài chính cá nhân là 60%, cho vay cá nhân chiếm 56%, tiếp theo đó là tiết kiệm, bảo hiểm và quản lý tài sản.

Blockchain và tiền điện tử

Blockchain đang là chủ đề nóng nhất trong làng công nghệ, tuy nhiên Blockchain chỉ là một phần của Fintech.
Blockchain là công nghệ lưu trữ và truyền tải thông tin bằng các khối được liên kết với nhau và mở rộng theo thời gian, do đó được gọi là chuỗi khối (blockchain).

Mỗi khối chứa đựng các thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết với các khối trước đó. Blockchain được thiết kế để chống lại sự thay đổi dữ liệu. Thông tin trong blockchain không thể bị thay đổi và chỉ được bổ sung thêm khi có sự đồng thuận của tất cả các nút trong hệ thống. Ngay cả khi nếu một phần của hệ thống blockchain sụp đổ, những máy tính và nút khác sẽ tiếp tục hoạt động để bảo vệ thông tin.

Dựa trên công nghệ Blockchain, các đồng tiền kỹ thuật số đã được phát minh, điển hình là đồng Bitcoin, Ethereum, Zcash, Monero… đã tạo nên xu hướng đầu cơ, giao dịch tiền ảo với vốn hóa thị trường lên đến hàng trăm tỷ USD.

Xu hướng công nghệ tài chính – ngân hàng

Ứng dụng của Blockchain là khá đa dạng, tác động đến hầu hết lĩnh vực hoạt động của ngành tài chính – ngân hàng, như tiền gửi,  thanh toán và chuyển tiền, bảo hiểm, tín dụng tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ, quản trị rủi ro, an toàn bảo mật, tài trợ thương mại, bao thanh toán, giao dịch ngoại hối, giao dịch chứng khoán; các dịch vụ hỗ trợ khác như nhận biết khách hàng, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố.

Nhiều ngân hàng lớn trên thế giới như Morgan Stanley, Barclays, Goldman Sachs, BNY Mellon, JP Morgan Chase, HSBC… đang áp dụng công nghệ Blockchain trong kinh doanh và xu hướng này ngày một tăng. Điển hình là Barclays tiến hành một giao dịch đột phá (liên quan đến xuất khẩu bơ) bằng việc sử dụng công nghệ Blockchain vào năm 2016.

Ngân hàng Wells Fargo và Commonwealth Bank of Australia đã sử dụng công nghệ Blockchain để xử lý và thực hiện các giao dịch liên quan đến xuất khẩu bông vải từ Mỹ sang Trung Quốc. Hãng IBM đang xây dựng công nghệ Blockchain dành riêng cho bảy ngân hàng lớn nhất châu Âu, gồm Deutsche Bank, HSBC, KBC, Natixis, Rabobank, Societe Generale và Unicredit để tăng hiệu quả giao thương quốc tế cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đối với các giao dịch trên thị trường tài chính, trong tháng 6/2017, Hãng Daimler của Đức sở hữu thương hiệu Mercedes-Benz hợp tác với Landesbank Baden-Wurttemberg đã phát hành 100 triệu euro trái phiếu doanh nghiệp dựa trên công nghệ Blockchain. Công nghệ Blockchain sẽ tự động hóa toàn bộ quá trình từ lập và thực thi hợp đồng đến xác nhận trả nợ và trả lãi của tổ chức phát hành và trái chủ.

Công nghệ Blockchain có thể ứng dụng cho hợp đồng hoán đổi nợ xấu (CDS) và các hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn trên thị trường tài chính phái sinh để quản lý và thanh toán. Điều này giúp tiết kiệm chi phí nhân lực để thực hiện một số bước thủ công cần yếu tố con người và giảm chi phí giao dịch, tăng tính bảo mật trong các giao dịch tài chính phức tạp như hiện nay.

Có thể thấy, Fintech là nơi dịch vụ tài chính và công nghệ giao thoa. Tại đây, các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tận dụng sức mạnh của công nghệ để tạo ra sự thay đổi, trải nghiệm mua sắm hoàn toàn mới cho khách hàng về các sản phẩm và dịch vụ của các công ty dịch vụ tài chính cung cấp.

Bên cạnh đó, Fintech cũng giúp doanh nghiệp tài chính truyền thống tiết kiệm chi phí và tạo ra một kênh tiếp cận khách hàng hiệu quả trong bối cảnh sự thống trị của công nghệ đã thay đổi rất lớn hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Đây là xu hướng tất yếu và là một phần của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, mở ra một kỷ nguyên mới không chỉ của ngành tài chính – ngân hàng mà còn là của các ngành nghề, các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh.

Hội nhập

Việt Nam với hơn 90 triệu dân, phần lớn là người trẻ, 80 – 90% dân số sử dụng internet, smartphone và mạng xã hội nhưng chỉ có 30% dân số sử dụng thẻ ngân hàng và 3% sử dụng thẻ tín dụng. Đây chính là một thị trường vô cùng tiềm năng để các doanh nghiệp Fintech, các công ty khởi nghiệp tìm kiếm cơ hội kinh doanh, bắt kịp với xu hướng của thế giới.

Trong 5 năm trở lại đây, starup trong các loại hình Fintech đã xuất hiện những tên tuổi như FundStart, Comicola, Betado, FirstStep (gọi vốn), Momo, Moca, ECPay, Mobivi,VT Pay, VNPay, 123Pay, Payoo, Napas, PeaceSoft, VTC Pay, Smartlink, WePay, Ví FPT (dịch vụ thanh toán), LoanVi, Trust Circle (dịch vụ cho vay trực tuyến), BankGo, Moneylover, Mobivi, remit.vn (chuyển tiền), F88 (quản lý dữ liệu tài chính cá nhân, cầm đồ online), Robo Invest (đầu tư tự động), sàn Bitcoin, Blockchain…

Các “ông lớn” trong ngành công nghệ của Việt Nam cũng không đứng ngoài “cuộc chơi” Fintech. Cuối tháng 12/2016, Zion – công ty con của VNG ra mắt ví điện tử ZaloPay hoạt động song song với cổng thanh toán 123pay trước đó, tích hợp cộng đồng 70 triệu người dùng chat Zalo. Vietnam eSports của dịch vụ chơi game  Garena đã cho ra mắt ví điện tử TopPay với hơn 20.000 điểm giao dịch trên toàn quốc và số lượt tải về TopPay trên Play Store vượt ngưỡng 100.000.

Đối với lĩnh vực tài chính – ngân hàng, Lienvietpostbank cung cấp dịch vụ Ví Việt cho phép khách hàng gửi, rút tiền mặt, chuyển khoản, thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ và sử dụng các dịch vụ khác do LienVietPostBank cung ứng qua internet, điện thoại di động hoặc các thiết bị điện tử. Đối với lĩnh vực chứng khoán, Techcom Securities cung cấp Robo Advisor với công cụ TCWealth, với mỗi kế hoạch tài chính, TCWealth sẽ mô tả dòng tiền chi tiết, đưa ra thông tin cá nhân như thu nhập hằng tháng, thời gian muốn đầu tư…

Về mặt pháp lý trong lĩnh vực Fintech, từ năm 2008, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép nhiều công ty không phải là ngân hàng cung ứng dịch vụ thanh toán trên cơ sở thí điểm nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường. Đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã cấp phép hoạt động cho 20 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán. Tuy nhiên việc này về cơ bản mới chỉ đáp ứng được một phần cho lĩnh vực công nghệ tài chính trong thanh toán, chưa có khung pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho các lĩnh vực tài chính khác.

 

Ngành du lịch: Cần bán trải nghiệm cho du khách

Doanh nghiệp du lịch, nhất là doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp sinh sau đẻ muộn, cần thiết phải tung ra nhiều sản phẩm tour mới lạ và độc đáo mới có thể đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của du khách.

Ngành du lịch: Cần bán trải nghiệm cho du khách

Du khách ngồi ghe ra đồng lưới cá mùa nước nổi – Ảnh: Minh Cúc

Quan sát cho thấy, sản phẩm du lịch cho khách inbound trong 10 – 15 năm nay vẫn nghèo nàn. Chẳng hạn, chương trình City Tour ở khu vực người Hoa, xe chỉ chở du khách lòng vòng Chợ Lớn, vào chợ Bình Tây, tham quan chùa Bà Thiên Hậu rồi về.

Còn sản phẩm du lịch Đồng bằng sông Cửu Long có phát triển nhưng lại đi theo chiều rộng, không có gì đặc sắc. Ở mỗi tỉnh, thành đều có định hướng phát triển du lịch sinh thái nhưng đáng tiếc lại bị rập khuôn, không có chiều sâu và chưa tạo được ấn tượng với du khách.

Trước tình hình như vậy, nhiều doanh nghiệp đã có những nỗ lực tìm lối đi riêng.

Làm tour từ gợi ý của du khách

Một giám đốc công ty du lịch kể lại, trong một lần dẫn đoàn khách miền Bắc đi tour về Đồng bằng sông Cửu Long, vài du khách đã gợi ý rằng muốn được ở trong nhà dân để trải nghiệm thực tế đời sống của nông thôn miền Tây Nam bộ khác miền ngoài như thế nào.

“Từ gợi ý này, chúng tôi bắt đầu nhìn nhận lại các tour cũng như điểm đến và thấy đúng là chưa có gì đặc sắc. Với hình thức inbound, nếu xây dựng chương trình tốt, tìm tour mới, xây dựng sản phẩm sát với đời sống thực của nông dân Đồng bằng sông Cửu Long sẽ rất hay” – vị giám đốc chia sẻ.

Quả thật, không chỉ khách Việt Nam mà cả du khách nước ngoài rất thích được ra đồng gặt lúa cùng với bà con nông dân. Họ thích đội nắng, lội ruộng gặt hoặc cấy lúa chứ không thích ngồi trên xe nhìn đồng lúa hoặc gặt lúa kiểu “cưỡi ngựa xem hoa” trên các thửa ruộng mô hình tại các khu du lịch sinh thái.

Bà Phan Thị Ngọc Tuyết – Phó giám đốc Điều hành Công ty Du lịch Ngọc Minh – xác nhận: “Hiện nay, du lịch cộng đồng đang trở thành xu hướng. Du khách thích ở nhà dân và có hoạt động thực sự dân dã”.

Hai năm nay, Du lịch Ngọc Minh đầu tư vào tour Trải nghiệm văn hóa – ẩm thực người Hoa Chợ Lớn và tour Bến Tre – Cần Thơ. Với tour Bến Tre – Cần Thơ, du khách ngủ ở homestay, được ra ruộng tát cá, tối đi soi ếch, bắt chim, nghe đờn ca tài tử, thưởng thức các món đặc sản, vào vườn hái trái, hoàn toàn ở tại nhà dân chứ không phải tại địa điểm du lịch hay nhà hàng.

Bà Tuyết cho biết thêm: “Hai tour này xuất phát từ nhu cầu của khách. Khách là người gợi ý chúng tôi làm tour. Chúng tôi mong muốn du khách được trải nghiệm sự thân thiện, ấm áp như về quê thăm người thân chứ không phải làm khách”.

Để có nhiều tour mới đáp ứng nhu cầu của du khách, hiện nay, một số doanh nghiệp có chiều hướng liên minh thay vì cạnh tranh. Khi có tour mới, một số công ty liên minh thành một nhóm và cùng nhau khai thác. Rủi ro chia đều, lợi nhuận chia theo đầu khách. Liên minh này giúp đa dạng sản phẩm du lịch mà chi phí không đội lên cao, khiến du khách được hưởng lợi nhiều.

Ảnh: Cuộc thi Tự hào hàng Việt do báo DNSG tổ chức

Ảnh: Cuộc thi Tự hào hàng Việt do báo DNSG tổ chức

Phát triển “food tour”

Các nước láng giềng như Thái Lan, Malaysia, Singapore đã phát triển loại hình du lịch “food tour” từ nhiều năm trước. Trong khi đó, mặc dù được mệnh danh là một trong những thiên đường ẩm thực của thế giới, “food tour” ở Việt Nam chỉ mới xuất hiện vài năm đổ lại.

Đa số du khách đều muốn được khám phá món ăn, được trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa, đời sống thực của người dân địa phương. Hiện chỉ có một số ít công ty du lịch hoặc cá nhân khai thác nhu cầu này, như Saigon Food Tour, Đà Nẵng Food Tour, Saigon Street Eats.

Hầu như các chương trình “food tour” trong thành phố đều diễn ra trong ngày, từ 4 – 6 tiếng đồng hồ. Hướng dẫn viên sẽ đồng hành với du khách vào khắp các hang cùng ngõ hẻm, nơi có món ăn ngon và những câu chuyện ẩm thực hay.

Theo đó, với tour Trải nghiệm văn hóa – ẩm thực người Hoa Chợ Lớn, du khách sẽ được tham quan một số chùa nổi tiếng linh thiêng, thưởng thức các món ăn đặc sản địa phương tại các quán lâu đời. Còn với tour Bến Tre – Cần Thơ, du khách sẽ ngồi ghe ra nhà bè ăn lẩu, bắt ốc bươu luộc sả, lưới cá đồng kho tộ, nướng trui,…

Chị Trương Bích Ngọc – du khách ở quận Phú Nhuận – tham gia tour Trải nghiệm văn hóa – ẩm thực người Hoa Chợ Lớn cho biết: “Tôi rất thích các món Hoa, nên hầu như cuối tuần nào cũng dẫn hai đứa con vô Chợ Lớn ăn. Tôi tự tin biết hầu hết các quán ở đây, nên định đi tour thử coi có gì mới. Thiệt không ngờ có nhiều quán nằm trong hẻm hốc mà tuổi đời ít nhất cũng hơn 40 năm. Ngoài thưởng thức các món đặc sản, chúng tôi còn được hướng dẫn cách cúng sao cho làm ăn phát tài, gia đạo bình an. Tour tạo ấn tượng vì chúng tôi có cảm giác như được hòa nhập vào cộng đồng người Hoa vốn khá khép kín”.

Bà Tuyết cũng cho biết: “Đi du lịch cũng là trải nghiệm kỹ năng mềm. Chúng tôi không đơn thuần bán tour du lịch mà là bán trải nghiệm. An toàn, ẩm thực sạch, tự tay chế biến món ăn với sự hướng dẫn của dân địa phương, chỗ ngủ đàng hoàng. Cho khách thấy những gì họ không tưởng tượng được, ngoài sự mong đợi. Năm 2018, Du lịch Ngọc Minh sẽ phát triển hai dòng tour này vào hai ngày cuối tuần”.