6 cách tăng cường khả năng tập trung

Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra sự phản tác dụng của việc làm nhiều thứ cùng lúc, hay còn gọi là đa nhiệm (multitask). Khi đa nhiệm, chúng ta thường cảm thấy bản thân làm được nhiều việc hơn, nhưng thực tế lại không phải như vậy: đa nhiệm một cách thường xuyên có thể làm suy giảm khả năng tập trung.

Tuy nhiên, nếu bạn là một người “mắc bệnh” đa nhiệm mãn tính, luôn cảm thấy khó tập trung, liệu có hi vọng nào cho bạn lấy lại được những gì đã mất?

Nhà thần kinh học Daniel Levitin, giáo sư tâm lý học tại Đại học McGill (Canada) và là tác giả của quyển sách This is Your Brain on Music: The Science of a Human Obsession (Đây là bộ não của bạn khi nghe nhạc) đã chỉ ra cho chúng ta vài phương pháp thú vị để cải thiện khả năng tập trung và làm việc hiệu quả hơn:

Bước 1: Hãy ngủ nhiều hơn

Levitin cho biết, ngay khi chúng ta nghĩ đến các vấn đề công việc cần sự tập trung, khả năng chú ý của chúng ta phụ thuộc khá nhiều vào điều kiện sinh lý. Nếu bạn không ngủ đủ giấc hoặc cảm thấy căng thẳng tột độ, bạn sẽ cảm thấy rất khó khăn để duy trì sự tập trung.

Caffeine có thể làm tăng khả năng tập trung ở một số người, nhưng lại có thể làm suy yếu khả năng này ở một số người khác, do làm họ cảm thấy lo lắng hoặc “bồn chồn”. Hãy thấu hiểu các nhu cầu của cơ thể để có thể nghỉ ngơi đúng cách và duy trì khả năng tập trung.

Bước 2: Hãy liệt kê ra những gì khiến bạn mất tập trung

Khi ai đó cố gắng thiền lần đầu tiên, việc tâm trí của họ đi lang thang hoặc để những suy nghĩ mông lung len lỏi vào tâm trí là điều hết sức bình thường, Diana Raab – tác giả của cuốn Healing with Words: A Writer’s Cancer Journey (Chữa bệnh bằng ngôn ngữ) cho biết, “Chúng tôi gọi đó là tâm trí con khỉ (monkey mind) và hiện tượng tương tự cũng có thể xảy ra khi bạn dành thời gian để tập trung vào việc gì đó”.

Raab khuyên thêm là hãy viết ra những suy nghĩ bỗng nhiên xuất hiện trong tâm trí của bạn, như vậy bạn có thể khiến cho những điều phiền nhiễu này trôi đi mất, hoặc lưu lại để còn nhớ và giải quyết chúng sau này.

Bước 3: Hãy tắt bớt những thiết bị gây phiền nhiễu

Giống như bất cứ việc gì khác, nếu muốn tăng cường sự tập trung thì bạn phải tạo ra các điều kiện giúp bản thân thành công dễ dàng hơn, đây là ý kiến của chuyên gia phát triển con người Benjamin Brooks – người sáng lập của PILOT. Hãy luôn chắc chắn bạn có đủ những gì cần thiết trong tay và dành ra một khung giờ riêng khi xử lý công việc.

Brooks cho biết thêm: “Hãy chắc chắn là bạn đã tắt thông báo từ email và các mạng xã hội khác”. Một khi các thông báo này được kích hoạt trên điện thoại thì chúng có thể điều khiển sự chú ý của bạn, gây tác động xấu đến việc tập trung.

Bước 4: Theo đuổi đến cùng những dự định của bản thân

Điều này nghe có vẻ đơn giản nhưng để có thể tập trung vào một điều gì đó, bạn phải cam kết với bản thân là sẽ làm điều đó. Levitin nói thêm, nếu không có những cam kết như vậy, bạn sẽ bị phân tâm bởi chính những suy nghĩ của bạn hoặc các nhu cầu khác của bản thân.

Bạn phải quyết định rằng đây là công việc bạn sẽ hoàn tất ngay bây giờ và bạn phải thực hiện ngay và luôn, mà không cần đoái hoài đến các việc khác.

>> 3 phương pháp tập trung để tăng hiệu suất làm việc

Bước 5: Chịu khó thực hành

Levitin cho biết, việc giành lại sự tập trung đòi hỏi phải thực hành rất nhiều.

Bạn có thể cần phải bắt đầu với bài tập 10 phút – buộc bản thân phải tập trung vào công việc trong đúng 10 phút. Sau đó, từng bước tăng thời lượng tập trung.

Mục tiêu ở đây là có thể giữ vững được sự tập trung vào công việc trong khoảng thời gian từ 25 đến 90 phút, thời lượng tập trung ở đây hoàn toàn tùy thuộc vào loại hình công việc và yếu tố tâm sinh lý của mỗi cá nhân.

Bước 6: Kết hợp giờ “nghỉ giữa hiệp”

Brooks cho biết, ở giữa các giai đoạn tập trung, việc nghỉ giải lao chút ít có thể giúp bạn tăng cường khả năng tập trung nhiều hơn.

Những loại hình nghỉ ngơi khác nhau sẽ mang lại hiệu quả khác nhau dành cho từng người, điểm mấu chốt ở đây là chuyển sang một thứ gì đó hoàn toàn khác so với những gì mà bạn đang làm trước đây.

Brooks lấy ví dụ: “Có thể dừng hoàn toàn công việc để đọc một cuốn sách về hàng không hoặc pha cho mình một tách cafe hay xem gì đó mới trên Internet, một cái gì đó hoàn toàn khác những việc bạn hay làm. Việc này cho phép tôi khởi động lại bản thân, nhờ vậy khi trở lại làm việc, tôi sẽ làm việc một cách hiệu quả chứ không phải bị chìm sâu vào mớ phân tâm hỗn độn”.

6 việc người “siêu năng suất” thường làm hàng ngày

Có một chuyện rõ ràng là mọi người đều có cùng số giờ làm việc trong một ngày. Vậy tại sao một số người lại làm được nhiều việc hơn hẳn? Họ nhanh hơn ư? Hay họ thông minh hơn? Họ có nhiều sự trợ giúp hơn chăng? Có lẽ là vậy, nhưng quan trọng hơn hết, họ có những thủ thuật tận dụng thời gian và loại bỏ những việc không quan trọng.

Dưới đây là 6 điều mà những người “siêu năng suất” làm hàng ngày để đạt được kết quả và thành công tối đa:

1. Khởi đầu ngày mới theo lịch trình cố định

Sự nhất quán và các thói quen tốt là hữu ích để bạn chủ động bắt đầu một ngày mới. Trong vô số những thứ ngổn ngang, người “siêu năng suất” sẽ tìm thấy một danh sách các việc cần làm và sắp xếp chúng thật khoa học.

Doanh nhân kiêm diễn giả nổi tiếng Gary Vaynerchuk – người từng làm nhà đầu tư hoặc cố vấn cho các công ty như Uber, Facebook, Twitter và Tumblr cho biết, ông luôn thức dậy vào lúc 6 giờ mỗi buổi sáng và tuân theo những thói quen đều đặn.

Gary nói: “Tôi bắt đầu ngày mới bằng cách tiêu thụ khá nhiều thông tin. Tôi truy cập vào ứng dụng Techmeme và đọc qua các bài viết. Tôi đọc bản newsletter của Jason Hirschhorn. Sau đó, tôi bắt đầu xem các trang tin tức, chủ yếu là trang tổng hợp Nuzzel để xem những bản tin mà bạn bè tôi thường chia sẻ”.

Sau khi cập nhật thêm thông tin trên Twitter và Instagram của mình, Gary Vaynerchuk đến phòng gym để tập thể dục cùng huấn luyện viên của mình; trở về nhà dùng bữa sáng với gia đình trước khi bắt đầu ngày làm việc; và rồi chuẩn bị tinh thần cho cuộc họp đầu tiên trong ngày. Gary cho biết: “Từ trước khi bước vào phòng họp, tôi đã thu thập được khá nhiều thông tin”.

2. “Khóa” thời gian cho các nhiệm vụ quan trọng

Người “siêu năng suất” hiểu sự khác biệt giữa các nhiệm vụ quan trọng và nhiệm vụ cấp bách. Trong khi những việc quan trọng thúc đẩy việc kinh doanh tiến về phía trước, thì những nhiệm vụ cấp bách đóng vai trò “dập lửa” ngay trước mắt.

Bạn sẽ dễ bị thôi thúc muốn lấp đầy ngày làm việc của mình với các nhiệm vụ cấp bách vì chúng có vẻ quan trọng hơn trong thời điểm đó. Tuy nhiên, bạn sẽ không bao giờ có cơ hội sáng tạo và vươn xa hơn nếu như bạn không chịu khám phá các cơ hội mới.

Gary Keller – người sáng lập hãng bất động sản Keller Williams Realty kiêm tác giả cuốn sách bestseller The ONE thing, là chuyên gia hàng đầu về việc sắp xếp thứ tự ưu tiên công việc. Keller viết “Yếu tố quan trọng nhất ở đây là thời gian. Thành công được xây dựng theo tuần tự, mỗi thời điểm bạn phải tập trung vào một công việc”.

Để định hình xem công việc quan trọng nhất (the one thing) là gì, Keller nhìn vào các mục tiêu của mình trong năm nay và tự hỏi, “Nếu làm chuyện gì thì sẽ làm cho mọi việc còn lại dễ dàng hơn hay là thậm chí không cần thiết nữa?”. Sau đó, ông sử dụng 4 giờ đầu tiên của mỗi ngày để làm duy nhất chuyện đó.

Keller đã sử dụng kỹ năng đó trong việc viết sách và phát triển công ty của mình trở thành chuỗi kinh doanh bất động sản hàng đầu. Ông tin rằng cho đến khi công việc quan trọng hàng đầu của mình được hoàn tất thì mọi thứ khác đều là phiền nhiễu.

3. Tận dụng lịch một cách tối đa

Peter Bregman, tác giả của cuốn bestseller Four Seconds: All the Time You Need to Replace Counter-Productive Habits with Ones that Really Work (Bạn chỉ cần 4 giây để thay thế thói quen xấu bằng thói quen tốt), cho biết mặc dù việc lập danh sách những việc phải làm (to-do list) là cần thiết, thế nhưng những người “siêu năng suất” không chạy theo nó. Thay vào đó, Bregman đề xuất việc kê tất cả các công việc phải làm lên lịch và sử dụng nó để lên kế hoạch hàng ngày.

Bregman viết trên blog của mình: “Chủ động quyết định khi nào và nơi nào bạn sẽ làm việc gì, và như thế khả năng bạn hoàn tất việc đó sẽ gia tăng đáng kể”. Theo Bregman, lịch giúp bạn sắp xếp ưu tiên của mình: “Đâu là những việc cần hoàn thành trong ngày hôm nay? Có việc nào quan trọng bạn đã bỏ sót? Bạn có thể đặt chúng vào đâu trong lịch trình của mình?”.

Ông cho biết: “Lịch là hữu hạn và chỉ có một số khung giờ nhất định trong một ngày. Lập kế hoạch trên lịch giúp bạn nhận ra mình đang cố nhồi nhét quá nhiều thứ vào một không gian hữu hạn”.

4. Biết thời gian trôi qua từng phút, không phải từng giờ

Những người “siêu năng suất” luôn muốn vòng xoay công việc của mình thật hiệu quả, họ không muốn để từng phút từng giây bị trôi qua một cách lãng phí.

Grant Cardone, tác giả của cuốn The 10X Rule: The Only Difference Between Success and Failure (Quy tắc 10X: Khác biệt giữa thành công và thất bại), chia sẻ kinh nghiệm học được từ Alan Greenspan, cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Theo đó, Greenspan bố trí lịch làm việc của mình theo từng cụm 15 phút, thay vì theo từng giờ.

Cardone cho biết khi bạn phân chia thời gian như vậy, bạn sẽ tìm được cách tận dụng hết thời gian có sẵn có: “Greenspan không để lại bất cứ khoảng trắng nào trên lịch vì ông ta biết rằng mỗi khoảng trắng là một lần lãng phí thời gian”.

Doanh nhân Gary Vaynerchuk cũng phân bố lịch trình của mình thành từng cụm nhỏ. Ông cho biết “Mỗi phút đều rất quan trọng, nên tôi lên kế hoạch cho từng giây một. Tôi không đùa đâu: Tôi đã từng và vẫn đang có những cuộc họp chỉ kéo dài ba hay bốn phút. Bạn phải tận dụng từng giây bạn có trong ngày”.

5. Không bị ám ảnh bởi email

Chúng ta đều biết rằng email có thể gây lãng phí thời gian nhưng dường như không mấy ai làm gì để cải thiện điều đó. Một nghiên cứu gần đây của hãng Adobe cho thấy bình quân chúng ta dành ra 7,4 giờ mỗi tuần để lên email.

Jason Jennings,  tác giả của cuốn Less is More: How Great Companies Use Productivity (Những công ty vĩ đại cải thiện năng suất như thế nào), cho biết những người làm việc hiệu quả không tự biến mình thành nô lệ của công nghệ. Ông phát biểu trên tạp chí Prevention: “Hầu hết họ chỉ kiểm tra email hai hoặc ba lần một ngày. Bạn hãy xác định thời gian kiểm tra email trên lịch của mình, và xử lý email trong một lượng thời gian cố định.”

Theo một nghiên cứu từ Đại học British Columbia, việc kiểm tra email thường xuyên chỉ khiến cho bạn mất thời gian cho việc trả lời thêm mà thôi. Trong thí nghiệm của đại học này, những người tham gia được chia thành hai nhóm, một nhóm kiểm tra email 3 lần/ngày và nhóm kia kiểm tra bao nhiêu lần tùy thích. Kết quả cho thấy những người chỉ kiểm tra email 3 lần/ngày tiết kiệm được 20% thời gian trong việc trả lời email, cũng như cảm thấy ít bị stress hơn so với trước đây.

6. Biết tự chăm sóc bản thân

Bạn không thể làm việc có hiệu quả nếu như không có sức khỏe. Nhà sáng lập Virgin Group là tỷ phú Richard Branson thức dậy đều đặn lúc 5 giờ sáng mỗi ngày để tập thể dục. Branson phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với FourHourBodyPress: “Tôi chắc chắn có thể đạt được thành công gấp đôi nếu giữ được cơ thể chắc khoẻ. Việc đó giúp cho não hoạt động tốt hơn”.

Ngoài việc tập luyện trước khi đến văn phòng, các bài tập trong giờ làm việc cũng mang lại hiệu quả không kém. Một nghiên cứu tại Đại Học Leeds Metropolitan ở Anh phát hiện ra rằng những nhân viên sử dụng phòng tập thể dục gần nơi làm việc sẽ mang lại năng suất cao hơn.

Những người thành công cũng chú trọng việc ngủ đủ giấc. Cả Bill Gates, Tim Cook, và Arianna Huffington đều giữ thói quen ngủ 7 tiếng một đêm. Các nhà nghiên cứu Phần Lan đã chỉ ra rằng những người ngủ không đủ giấc sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn và phải xin nghỉ nhiều ngày hơn.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa Sleep, dành ra 7 đến 8 giờ mỗi đêm cho giấc ngủ là khoảng thời gian tối ưu để tái tạo năng lượng sau một ngày dài làm việc.

Phía sau sự đi lên của lãi suất thị trường liên ngân hàng

Gần đây, lãi suất tăng trở lại trên thị trường liên ngân hàng (thị trường 2), mặc dù nguồn vốn tiền gửi từ khu vực dân cư tiếp tục chảy mạnh vào hệ thống kể từ sau Tết Nguyên đán đến nay. Vì sao? 

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, sau khi “hạ nhiệt” trong nửa đầu tháng 2 thì lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã tăng trở lại. Cụ thể lãi suất qua đêm vào ngày 10/2 rớt xuống mức thấp 1,55% thì đã tăng nhanh trở lại 4,91% vào ngày 20/2, mức tăng 3,36%.

Xu hướng tương tự cũng diễn ra ở các kỳ hạn 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng, cụ thể trong cùng kỳ hạn 1 tuần tăng 3,18%, từ mức 1,8% lên 4,98%, kỳ hạn 2 tuần tăng 2,95%, từ mức 1,92% lên 4,87% và kỳ hạn 1 tháng tăng 1,95%, từ mức 3,04% lên 4,99%.

Đây là những diễn biến rất đáng chú ý nếu nhìn vào sự tăng trưởng huy động vốn của các ngân hàng kể từ sau Tết, nhất là khi lãi suất huy động từ thị trường 1 (dân cư tổ chức) vẫn khá ổn định, ngoại trừ có sự tăng cục bộ lãi suất tiền gửi trung, dài hạn tại một số ngân hàng như Eximbank hôm 24/2 để tăng nguồn vốn trung, dài hạn nhằm cải thiện tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung, dài hạn.

Một số ý kiến cho rằng tỷ giá tăng nhanh gần đây đã làm suy yếu vị thế của VND, do đó nhà điều hành định hướng nâng lãi suất VND thông qua hút vốn trên thị trường mở (OMO) để gia tăng trở lại giá trị tiền đồng.

Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán Bảo Việt, trong tuần từ 13/2 – 17/2, Ngân hàng Nhà nước đã hút ròng 36.541 tỷ đồng qua thị trường OMO. Việc Ngân hàng Nhà nước hút vốn ròng sẽ làm giảm mức độ dư thừa thanh khoản của hệ thống và có thể đẩy lãi suất VND trên thị trường 2 đi lên.

Trong môi trường thanh khoản hệ thống dồi dào, nếu lãi suất vay gửi giữa các ngân hàng quá thấp thì sẽ có xu hướng tăng nắm giữ đồng USD với kỳ vọng sẽ kiếm lợi khi tỷ giá USD/VND được điều chỉnh. Đây là điều đã diễn ra trong giai đoạn lãi suất trên thị trường liên ngân hàng ở mức thấp kỷ lục trong năm 2016, khiến trạng thái ngoại hối của các ngân hàng luôn ở mức dương cao và cũng nhờ đó Ngân hàng Nhà nước mua được một lượng lớn ngoại tệ để gia tăng dự trữ ngoại hối quốc gia lên mức hơn 40 tỷ USD.

Việc mua ngoại tệ và bơm một lượng lớn VND ra thị trường càng làm tăng mạnh lượng thanh khoản VND, khiến các ngân hàng càng dồi dào thanh khoản và càng đẩy lãi suất VND trên thị trường 2 xuống mức thấp. Vì vậy càng kích thích các ngân hàng tăng nắm giữ USD.

Tuy nhiên trong năm 2016 nhờ vào nguồn vốn FDI tăng mạnh, nguồn vốn đầu tư gián tiếp cũng tăng cao nhờ vào các thương vụ M&A, xuất siêu tăng, nguồn cung ngoại tệ đã được duy trì tốt từ dòng vốn tiền gửi USD chuyển sang VND trong khi cho vay ngoại tệ bị chững lại khiến tỷ giá luôn được giữ ổn định, ngoại trừ giai đoạn cuối năm sau cuộc bầu cử tổng thống tại Mỹ.

Ngược lại, nếu lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng tăng lên sẽ kích thích các ngân hàng đẩy mạnh bán ngoại tệ để lấy vốn cho vay, khi mà lúc này lãi suất cho vay VND giữa các ngân hàng cao hơn nhiều so với mức tăng tỷ giá kỳ vọng. Chính động thái này sẽ giúp tăng nguồn cung USD và từ đó ổn định thị trường ngoại hối, khi nguồn vốn USD từ các ngân hàng được bơm ra thị trường.

Việc tỷ giá ổn định trở lại gần đây sau khi tăng nhanh trong đầu tháng 2 tương ứng với diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng trở lại cùng thời điểm có thể giải thích cho luận điểm này.

Với nhập siêu tăng mạnh, lên mức 2,45 tỷ USD trong nửa đầu tháng 2 cũng gây áp lực lên cầu ngoại tệ trong nước trong cùng thời điểm. Trong khi đó, kỳ vọng FED sẽ tăng lãi suất trong cuộc họp vào giữa tháng 3 sắp tới cũng khuyến khích tăng dự trữ, đầu cơ đồng bạc xanh, nhất là khi đồng USD tăng trở lại.

Một vài ý kiến gần đây cũng cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần sớm gỡ bỏ trần lãi suất USD và điều này cũng có thể kích thích trở lại việc nắm giữ USD. Trước những áp lực trên thì tỷ giá tăng nhanh trong nửa đầu tháng 2 là tất yếu. Tính đến ngày 27/2/2017, tỷ giá trung tâm USD/VND nằm ở mức 22.228 đồng, tăng 0,31% so với đầu năm.

Những diễn biến vừa qua cho thấy tỷ giá sẽ là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến mặt bằng lãi suất trong năm 2017. Việc vừa phải cân đối được lãi suất ổn định vừa phải kiểm soát tỷ giá sẽ là một trong những thách thức lớn trong điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong năm nay, nhất là khi nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có thể bị chững lại, kiều hối sụt giảm, nguồn vốn vay ODA bị hạn chế và nhập siêu đang có dấu hiệu quay trở lại.

Nhà cung cấp và nhà phân phối: Cộng sinh hay đối đầu?

Trong tháng 1 và tháng 2/2017, Mobifone có chương trình khuyến mãi định kỳ vào thứ 6 hằng tuần khi khách hàng đến nạp thẻ tại các cửa hàng dịch vụ trực tiếp của nhà mạng nhằm đẩy mạnh doanh số. Bắt đầu từ năm ngoái, các kỳ khuyến mãi của Mobifone đã rất xa nhau (từ tháng rưỡi đến 2 tháng), hoặc xen giữa đó là vài kỳ khuyến mãi dành cho những ai nhận được tin nhắn từ tổng đài Mobifone, hoặc nạp tiền từ app MyMobifone.

Không như những hàng hóa, dịch vụ khác, đối với dịch vụ viễn thông di động, chỉ các thuê bao trả trước mới có khuyến mãi, còn trả sau thì không. Khi khách hàng nhận được các chương trình khuyến mãi ngày càng rời rạc như vậy thì càng có xu hướng sử dụng nhiều số SIM để hưởng các chương trình khuyến mãi từ các nhà mạng khác, nhưng vẫn giữ số Mobifone để người khác có cùng mạng liên lạc cho đỡ tốn tiền, hoặc “cố thủ”, chỉ khi có khuyến mãi mới nạp thẻ cào.

Điều đó dẫn đến sự cạnh tranh không cân sức giữa các đại lý và nhà phân phối thẻ cào nhỏ lẻ với chính nhà mạng. Đến lượt các đại lý khi thấy khó đẩy hàng thì cũng “cố thủ” theo, không còn mạnh tay vung tiền gom thẻ cào.

Điều này cũng xảy ra ở một số ngành hàng tiêu dùng khác, khi bây giờ nhà sản xuất không chỉ trông chờ vào nhà phân phối mà cũng bán trực tiếp sản phẩm, khiến cho nhà phân phối với tiềm lực vốn không bằng nhà sản xuất, buộc phải bán dưới giá đề nghị để khỏi bị chôn vốn, nhằm quay vòng vốn nhanh hơn. Cho nên nhân viên bán hàng của nhà sản xuất chưa chắc đã dễ bán hàng hơn “dân sale” của nhà phân phối.

Do sức tiêu thụ không còn ào ạt như thời kỳ 2000 – 2007 (trước khi suy giảm kinh tế toàn cầu nổ ra năm 2008), bây giờ khách hàng phải cân nhắc kỹ trước mỗi lần chi tiêu, nên các nhà sản xuất nên ngồi lại với các nhà phân phối, đại lý để nhất quán những chương trình bán hàng, hoặc ngành công thương nên có những chương trình “kích cầu” vào những thời điểm nhất định trong năm, như chương trình “Black Friday” khá thành công khi tổ chức vào ngày 25/11 và 2/12 năm 2016 chẳng hạn.

>> Làm thế nào để tìm nhà phân phối?

Khi thâm nhập thị trường mới, nhà sản xuất rất cần nhà phân phối, 2 bên có thể ký kết phân phối độc quyền với thời hạn nhất định. Có thể nói, nhà phân phối có “quyền lực” có thể ép nhà sản xuất chiết khấu cao hơn, hay quyết định giá thành sản phẩm.

Ngược lại, khi nhà sản xuất có sản phẩm đã khẳng định được chất lượng cũng có thể mở rộng cửa hàng và xây dựng đại lý riêng, hạn chế phụ thuộc nhà phân phối, nhà bán lẻ. Khi nhà phân phối và nhà sản xuất có sự phối hợp đủ mạnh thì có thể kiểm soát thị trường, quyết định giá cả, tối ưu hóa lợi nhuận, đặc biệt đối với nhóm hàng tiêu dùng, nhóm hàng tiêu dùng nhanh như đồ ăn, thức uống.

Tóm lại, mối quan hệ giữa nhà sản xuất và nhà phân phối là mối quan hệ cộng sinh, nhưng cũng có thể hợp tác trong giai đoạn đầu và cũng có thể là đối đầu do tình hình thị trường.

Điều đó có thể ứng với thực tế giữa Mobifone và các nhà phân phối hay bán lẻ thẻ cào hiện nay. Khách hàng vẫn có thêm sự lựa chọn, hoặc đợi SMS khuyến mãi hoặc đợi thứ 6 trực tiếp đến cửa hàng Mobifone nạp thẻ (dịch vụ này thường là kết hợp các điểm bán lẻ thiết bị di động, chăm sóc khách hàng) hoặc tải app của các nhà mạng nhắc lịch khuyến mãi và nạp thẻ trực tiếp qua app. Xu hướng này thu hút khá nhiều người trẻ và cũng có thể trở thành xu thế chung vì chỉ cần cài app và có liên kết ngân hàng hay ví điện tử là dễ dàng mua hàng.

Nhà giá rẻ: Cách nào?

Tại Hội thảo Phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ tổ chức ngày 27/2 vừa qua, nhiều doanh nghiệp nêu lên những khó khăn của việc xây dựng nhà ở giá rẻ tại TP.HCM, nếu làm không khéo dễ hình thành những “khu ổ chuột” mới ở đô thị. 

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), TP.HCM vẫn có thể làm được căn hộ nhà ở xã hội 30m2 (gồm 20m2 sàn và 10m2 gác lửng) có giá bán từ 100 – 200 triệu đồng/căn tại một số khu vực có điều kiện tương đồng như ở tỉnh Bình Dương.

Đó là khu vực có sẵn hệ thống hạ tầng giao thông, gần các khu công nghiệp, nơi làm việc, đã có các tiện ích, dịch vụ cơ bản như trường học, nhà trẻ, khu vui chơi giải trí, thể dục thể thao, công viên, có nền địa chất vững chắc, có sẵn quỹ đất. Tuy nhiên, sẽ chỉ có khoảng 10.000 người được mua loại nhà này, chiếm khoảng 1% người có nhu cầu.

“Giấc mơ Bình Dương”

Ông Nguyễn Văn Đực – Phó giám đốc Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành đề xuất nhà ở giá 200 – 300 triệu đồng ở vùng ven thì hợp lý hơn. Ông kiến nghị UBND TP.HCM hỗ trợ quy hoạch, giảm lãi vay ngân hàng.

“Một căn hộ 20m2 và dự phòng 10m2 cho người dân tự cơi nới trong phạm vi cho phép bằng vật liệu nhẹ là hợp lý (có thể xây thêm gác lửng). Nếu chính quyền đầu tư toàn bộ hạ tầng kỹ thuật, giá bán có thể giảm 5 triệu đồng/m2, với diện tích 20 – 30m2 thì giá khoảng 100 – 150 triệu đồng như Bình Dương đã làm”, ông Đực bày tỏ.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Xuân Quang – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Nam Long, đơn vị đang phát triển nhà ở xã hội – căn hộ EHomeS cho biết, tỷ suất đầu tư ở TP.HCM rất khó kéo giá xuống dưới 12 triệu đồng/m2. Doanh nghiệp đã nghiên cứu rất nhiều mô hình ở các nước, tham khảo hàng triệu căn hộ 30m2 ở Thái Lan, Singapore, thấy khó khả thi. “Chương trình nhà ở giá rẻ tại Việt Nam là chủ trương đúng, nhưng còn thiếu tính thực tế”, ông Quang nói.

Ông Quang dẫn giải, quy định mỗi địa phương dành 20% quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội nhưng phân bổ như thế nào, giá giao đất ra sao thì chưa có. Quy chuẩn xây dựng nhà xã hội cũng chưa rõ ràng, cụ thể. Tương tự, khung giá cũng chỉ tạm tính. Cần sớm luật hóa việc phát triển nhà ở giá rẻ thì doanh nghiệp mới có khung pháp lý để thực hiện.

Bên cạnh việc xác định giá, vấn đề lâu nay gây vướng mắc trong việc triển khai nhà ở xã hội là cơ chế, chính sách hỗ trợ vẫn chưa hoàn thiện, thậm chí là gây cản trở. Theo các doanh nghiệp, 2 vấn đề này là yếu tố cốt lõi để phát triển nhà ở xã hội, nếu chưa giải quyết được thì việc làm nhà giá rẻ tưởng dễ mà không dễ.

Căn hộ trên dưới 600 triệu đồng thuộc khu nhà ở xã hội EHomeS do Nam Long phát triển thu hút sự quan tâm của người mua

Ông Lê Khắc Hiệp – Phó chủ tịch Tập đoàn Vingroup chia sẻ, Tập đoàn đang chuẩn bị các thủ tục đầu tư phát triển chuỗi bất động sản đại chúng thương hiệu VinCity dành cho người thu nhập trung bình và đây sẽ là những khu đô thị khép kín với đầy đủ hạ tầng cơ sở.

Dự kiến diện tích căn hộ VinCity sẽ từ 35 – 100m2, mật độ xây dựng một khu nhà khoảng 20%, mỗi block từ 25 – 35 tầng. “VinCity có mức giá hấp dẫn do được xây dựng tại vị trí không phải “đất vàng” nhưng vẫn đảm bảo chất lượng như nhà ở thương mại cao cấp mà Vingroup đang xây dựng ở nhiều nơi”, ông Hiệp lý giải.

Trả lời về chất lượng xây dựng, ông Hiệp nhấn mạnh, dù làm nhà phù hợp túi tiền nhưng Vingroup sẽ xây dựng đầy đủ tiện ích nội ngoại khu, như trung tâm thương mại, khu vui chơi giải trí, khu hội nghị, nơi hội họp cộng đồng, trường học, bệnh viện hay phòng khám sức khỏe, hoặc doanh nghiệp sẽ liên kết với các đối tác để xây dựng trường học phù hợp với thu nhập của người dân.

Với những khu nhà dành cho người thu nhập trung bình này, Vingroup thu của khách hàng 30% tiền mua nhà, 70% còn lại sẽ được các ngân hàng thương mại cho vay dài hạn. Theo tiết lộ của ông Hiệp, Tập đoàn đang làm việc với nhiều ngân hàng để xây dựng khung chính sách cho vay mua nhà ở VinCity.

Tuy nhiên, khách hàng luôn cảm thấy bất an về mức lãi suất cho vay mua nhà, do vậy Chính phủ và lãnh đạo TP.HCM cần có những gói tài chính hỗ trợ cho người thu nhập thấp, tương tự như gói 30.000 tỷ vừa qua để hỗ trợ lãi suất cho người mua nhà. Cũng phải nói thêm rằng, dù có kỳ vọng làm nhà giá rẻ, nhưng đến thời điểm này hầu như mức giá tối thiểu mỗi căn hộ thương mại cũng không dưới 500 triệu đồng.

Đại diện Công ty Địa ốc Đại Quang Minh cho rằng, đến nay, việc làm nhà giá rẻ chỉ là “ngã rẽ” của hầu hết doanh nghiệp bất động sản. Nếu muốn phát triển thị trường này, chủ đầu tư cần phải nhận thức rõ việc làm nhà giá rẻ là ý định nghiêm túc.

Phải hình thành chuỗi liên kết

Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng cho rằng, nhà ở xã hội không phải làm nhà diện tích nhỏ lại mà phải áp dụng công nghệ mới, giảm giá các loại vật liệu xây dựng để hạ giá thành. Bởi lẽ, nếu diện tích căn hộ quá nhỏ sẽ giảm chất lượng sống của người dân.

“Chính vì thế, cần phải hình thành chuỗi liên kết nguồn cung ứng nguyên vật liệu để từ đó có thể xây dựng được căn hộ với giá hợp lý. Với chuỗi liên kết này, các doanh nghiệp liên quan như xi măng, thép… khi tham gia sẽ bán vật liệu với giá hỗ trợ để xây dựng nhà ở xã hội, nhà giá rẻ. Nếu tất cả doanh nghiệp cùng chung tay giảm giá nguyên liệu đầu vào thì việc giảm giá nhà không quá khó”, ông Đinh La Thăng nhấn mạnh.

Đại diện Công ty CP Xi măng Hà Tiên cho biết có thể cung ứng xi măng bằng với giá thành sản xuất là 800.000 đồng/tấn để xây dựng nhà ở xã hội của TP.HCM nếu số lượng phù hợp. Tại Hội thảo, một đơn vị chuyên cung cấp đá granite cũng cam kết giảm 20% giá bán cho các công trình xây dựng nhà ở xã hội.

Ông Lê Văn Khoa – Phó chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, sẽ vận động thêm một số doanh nghiệp sản xuất thép hỗ trợ giảm giá và kỳ vọng thời gian tới sẽ hình thành danh sách các đơn vị cung cấp nguồn vật liệu giá thành thấp cho nhà ở xã hội tại TP.HCM.

Ngoài xây dựng chuỗi liên kết, Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì, nghiên cứu quy trình làm sao để thời gian thực hiện thủ tục đầu tư một khu nhà ở xã hội còn 6 tháng. Trong quy trình đó, Sở Xây dựng phải chủ trì, phối hợp với các sở, ngành khác nhằm giải quyết thủ tục đầu tư cho doanh nghiệp với “một cửa” duy nhất để các doanh nghiệp liên hệ làm thủ tục. Các chủ đầu tư có vướng mắc gì thì liên hệ trực tiếp tại Sở Xây dựng để được giải quyết, chấm dứt việc doanh nghiệp phải liên hệ nhiều cơ quan, sở, ngành khi làm thủ tục đầu tư dự án.

Nguyên nhân của chỉ đạo trên là do tại Hội thảo, nhiều doanh nghiệp bất động sản đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở giá phù hợp phản ánh, chính thủ tục đầu tư quá nhiêu khê và tốn quá nhiều thời gian đã “bóp nghẹt” cơ hội đầu tư của họ. Có doanh nghiệp phản ánh trung bình một hồ sơ từ khi xin phép đến khi dự án được thực hiện mất đến 2 năm.